Izraelski politički aktivista MAJKL FROJND: Neshvatljivo je da je JASENOVAC ignorisan van balkanskog regiona! Ustaše su ubile na stotine hiljada Srba
Autor: Glas javnosti
Koliko se zaista sećamo Drugog svetskog rata? Da li ga se sećamo samo kada se pojave kontroverze, na primer kada se pojave protesti protiv izložbe „Jasenovac” održane u Ujedinjenim nacijama 2018. godine?
Ili kada nastane polemika o prvom filmu o zverstvima počinjenim u Jasenovcu?
Uzmimo, na primer, konkurenciju za ovogodišnju dodelu nagrade „Oskar” američke Akademija filmskih umetnosti i nauka, koja je izgleda vrlo žestoka u kategoriji za najbolji film na stranom jeziku.
Bila su dva pretendenta sa Balkana, i to „Kvo vadis, Aida” o Srebrenici i „Dara iz Jasenovca”. Samo jedan od njih ušao je u uži izbor za eventualnu nominaciju za „Oskar”, koji je objavljen ove nedelje, a to nije bila „Dara iz Jasenovca”. Moglo bi se pomisliti da bi film o surovom logoru za istrebljenje iz Drugog svetskog rata, za koji je malo ljudi na Zapadu ikada čulo, zaslužuje priželjkivanu nominaciju.
Ali nažalost to se nije dogodilo. A to je velika šteta, makar i samo zato što je propuštena prilika da ljudi u ostatku Evrope i Severne Amerike konačno saznaju istinu o surovom genocidu koji je zločinački ustaški režim počinio nad Jevrejima i Srbima. Zaista, malo je onih koji znaju da, za razliku od nemačkih logora za istrebljenje, Jasenovac nije imao infrastrukturu za masovna ubistva, poput gasnih komora.
Umesto toga, logoraši su nasmrt bodeni noževima, prebijani maljevima, masakrirani sekirama ili jednostavno streljani, što je ubistva činilo daleko ličnijim.
Dozvolite mi da s vama podelim svedočenje pokojnog Jaše Almulija, koji je bio predsednik beogradske jevrejske opštine, u kojem je Jasenovac opisao kao „varvarski”, rekavši da su „ubistva uglavnom izvršavana ručno”.
„Vrlo retko su koristili metke”, rekao je, „jer su verovali da žrtve to nisu zaslužile”. Almuli je opisao neke ustaške metode koje su uključivale vađenje očiju žrtava i klanje, bacanje živih zatvorenika u peći od cigala i trovanje dece.
NE PROPUSTITE
Većina nas uglavnom je upoznata sa logorima poput Aušvica, Sobibora, Dahaua, Treblinke i Bergen-Belzena, gde su Nemci i njihovi saradnici sistematski ubijali milione nevinih ljudi.
I svi smo čuli za imena čudovišta poput Adolfa Hitlera, Hajnriha Himlera, Adolfa Ajhmana i Hermana Geringa, zveri koji su počinile najteži genocid u čitavoj istoriji čovečanstva.
Ali postoje mnogi aspekti Holokausta koji se često previđaju, uključujući i nezamislive strahote koje su se dešavale u raznim zemljama na periferiji kontinenta. Vreme je da se ovo promeni.
Na kraju krajeva, da bismo ispunili svoju obavezu da se sećamo i odajemo počast žrtvama, moramo osigurati da nijedan nacistički zločin nikada ne bude umanjen, pojednostavljen ili zaboravljen.
Takav je i slučaj Jasenovca, „balkanskog Aušvica” u Hrvatskoj. Neshvatljivo je da su Jasenovac i zlo koje je hrvatski fašistički ustaški režim tokom Drugog svetskog rata tamo počinio nad Jevrejima, Srbima i drugima uglavnom ignorisani van balkanskog regiona. Ali to je priča koja mora biti ispričana.
Pre osamdeset godina, 10. aprila 1941. godine, nakon što su Nemci i Sile osovine napale tadašnju Kraljevinu Jugoslaviju, Hitler je u Hrvatskoj uspostavio marionetsku državu. Poznata je kao Nezavisna Država Hrvatska, ili pod hrvatskim akronimom NDH, a na njenom čelu se nalazio demonski Poglavnik Ante Pavelić, vođa pronacističkog ustaškog pokreta, koji je obećao da će zemlju osloboditi Srba, Jevreja i drugih manjina.
Pavelić je bio ostrašćeni i žestoki antisemitski ideolog. On je 1936. napisao traktat „Hrvatsko pitanje”, u kojem je optužio Jevreje da kontrolišu glasila, kao i kompletne hrvatske finansije i trgovinu. Pavelić je insistirao na tvrdnji da oni namerno pustoše Hrvatsku, „jer u nacionalnom haosu leži moć Jevreja”.
Došavši na vlast, Pavelić je brzo počeo da kopira svog pokrovitelja u Berlinu, donoseći diskriminatorne rasne zakone protiv Jevreja, ograničavajući im slobodu kretanja i zabranjujući im rad u raznim zanimanjima. Uspostavio je sistem logora smrti širom Hrvatske, od kojih je najveći bio Jasenovac, otvoren u avgustu 1941. godine.
NE PROPUSTITE
Uslovi u Jasenovcu, prema internet stranici američkog Memorijalnog muzeja Holokausta, bili su stravični. Logoraši su dobijali minimalnu količinu hrane. Objekti za smeštaj i sanitarni čvorovi bili su potpuno neodgovarajući. Da stvar bude još gora, stražari su samovoljno okrutno mučili, terorisali i ubijali logoraše.
Jevreji iz Hrvatske i Bosne klani su u Jasenovcu, u kojem su osoblje, čuvarsku službu i upravu u potpunosti i isključivo činile hrvatske ustaše.
Hrvati su takođe deportovali hiljade Jevreja iz Jasenovca u Aušvic i bili su toliko željni da ih se otarase da su čak pristali da Nemačkoj plate 30 maraka po Jevrejinu kako bi pokrili troškove njihovog transporta.
Sve u svemu, preko 75 posto hrvatskih Jevreja stradalo je u Holokaustu. Ali Jevreji nisu bili jedini koji su klani u Jasenovcu. Pored njihove mržnje prema Jevrejima, Pavelić i njegovi ustaški poslušnici prezirali su Srbe i krenuli u etničko čišćenje hrvatske zemlje od dva miliona Srba koji su tamo živeli.
Ustaše su ubile na stotine hiljada Srba tokom perioda njihove vlasti, od kojih su mnogi bili poklani u Jasenovcu. Hiljade drugih nasilno je pokatoličeno.
Ustaše su koristile poseban nož koji su nazivali „srbosjek”, kako bi likvidirali što veći broj Srba, a svoje žrtve su podvrgavali neljudskim postupcima. Ogromna većina interniranih i ubijenih u Jasenovcu u stvari su bili Srbi, koji su umrli rame uz rame sa Jevrejima.
Logori za istrebljenje koje su vodile ustaše bili su toliko šokantni da su Hitlerovog predstavnika u Hrvatskoj nagnale da ga opiše kao „oličenje užasa”.
Nakon poraza Nemačke i završetka Drugog svetskog rata, nova komunistička vlada Jugoslavije sravnila je Jasenovac sa zemljom, i do danas mnogi se Hrvati nisu pomirili sa postupcima svoje nacije, čak ni nakon raspada Jugoslavije i hrvatske nezavisnosti. Iako su neki hrvatski lideri izgovarali reči izvinjenja, u velikoj meri nisu preduzeli aktivne korake da obuzdaju znakove sve veće podrške i divljenja ustašama. Pronacističke parole postaju sve popularnije, pa su čak i skandirane tokom fudbalske utakmice između Izraela i Hrvatske, kojoj je prisustvovao hrvatski premijer.
Zapravo, situacija je postala toliko loša da je jevrejske i srpske grupe podstakla da bojkotuju komemoraciju koju je 2016. godine u Jasenovcu organizovala hrvatska vlada.
I upravo je zbog toga toliko važno održavati živo sećanje na mesta kao što je Jasenovac, da ne bi polako odlazila u istorijski zaborav, odnoseći sa sobom lekcije koje bi iz njih trebalo da naučimo i mi i buduće generacije. Možda je sasvim prirodno da glavni centri za ubijanje poput Aušvica privuku našu najveću pažnju. Ali to nas ne oslobađa odgovornosti da se setimo onih koje su Nemci i njihovi saučesnici ubijali negde drugde, na mestima poput Jasenovca.
(Glas javnosti/Politika)
SKINI APLIKACIJU
