PEPEO MOŽE BITI KORISTAN: Čemu sve može da posluži?
TREBA ZNATI
Autor: Glas javnosti
Autor: Glas javnosti
Grejna sezona u Srbiji trebalo će dovesti i do potencijalno novog ekološkog problema - pepela, koji se smatra jednom vrstom štetnog otpada i zagađivača životne sredine.
Kao u godinama iza nas i sada je najaktuelnije pitanje koliko je zapravo pepeo iz individualnih i gradskih ložišta, opasan, na koji način ga građani širom zemlje odlažu, da li ima još neku upotrebnu vrednost, te šta se kod nas preduzima kada je samo odlaganje i korišćenje pepela u pitanju?
Sistem za prikupljanje, odlaganje i transport pepela
Dok, kako su iz javnog komunalnog preduzeća Gradska čistoća objasnili, odlaganje pepela nije u njihovoj nadležnosti, na sajtu Elektroprivrede Srbije piše kako se i te kako radilo na rešavanju ovog ekološkog problema, te kako sistem za transport i deponovanje pepela i šljake u našoj zemlji postoji još od 2009. godine, piše portal Ekapija.
- U TENT B je 2009. godine ugrađen sistem za prikupljanje, transport i odlaganje pepela i šljake, izrađen po novoj tehnologiji gde se pepeo meša sa vodom u odnosu 1:1. Izgradnjom novog sistema za odlaganje pepela sprečeno je razvejavanje pepela sa deponije i za deset puta je smanjena količina vode za transport pepela, a time i trajno zaustavljeno zagađenje podzemnih voda - piše na sajtu Elekroprivrede Srbije.
Pored ovog sistema, 2012. godine konačno je rešen, kako piše Elektroprivreda, jedan od najvećih ekoloških problema u mesnoj zajednici Veliki Crljeni i na području opštine Lazarevac kada je u termoelektrani Kolubara u toj opštini pušten u rad sistem za hidraulični transport pepela.
Upotrebna vrednost pepela
Iako je u Srbiji pepeo dugo bio označen kao opasan otpad, usvajanjem odgovarajućih zakona, pepeo je postao otpad sa određenom upotrebnom vrednošću, a što je omogućilo razmatranje načina njegovog daljeg korišćenja.
Nakon urađenih analiza, procenjeno je kako je, a u zavisnosti od njegovog kvaliteta, odnosno načina na koji je sam pepeo nastao, moguće upotrebiti u proizvodnji cementa i betona.
Kako piše portal gradjevinarstvo.rs, takozvani "leteći pepeo" koji nastaje sagorevanjem uglja, ukoliko se reciklira, može i te kako da bude od pomoći u proizvodnji izdržljivijeg i, kako objašnjavaju, otpornijeg betona na koroziju.
Naime, vezivima zasnovanim na tom otpadnom materijalu nije potrebna ista visokotemperaturna i energetski intenzivna prerada koju zahteva cement, što dovodi i do smanjene emisije štetnih gasova nastalih tokom proizvodnje betona, dok, pored toga, poboljšava i sam kvalitet ovog građevinskog materijala, piše na pomenutom portalu.
Iako se tek skoro ispostavilo kako je odličan i za proizvodnju betona, pepeo dobijen sagorevanjem drveta još od davnina koristio se i za povećanje plodnosti zemljišta, te se i danas koristi za obogaćivanje zemljišta u baštama, kao dodatak kompostu, protiv lukove muve ili puževa, i kao izvor kalcijuma, kalijuma i mikroelemenata, idealan je za smanjenje kiselosti zemljišta.
Svojstva koja će pepeo imati zavise od same vrste sagorenog drveta, pa tako tvrde vrste drveća, kao što je hrast, daju više pepela po jedinici upotrebljenog drveta i hranljivije su od meke vrste drveta, dok pepeo dobijen od briketa uglja nije preporučljiv za pobošljanje zemljišta, jer se u njegovoj proizvodnji koriste štetne materije poput petroleja, parafina, boraksa, sumpor-oksida i natrijum-nitrata.
Pored briketa, u ove svrhe, odnosno kao proizvod za poboljšanje zemljišta, ne treba koristiti ni pepeo od paljenja ostalog otpada, kartona, uglja ili lakiranog i obojenog drveta, jer on može da sadrži otrovne i štetne komponente za biljke.
Međutim, pepeo koji je nastao od drveta i koji dovodi do poboljšanja zemljišta treba razbacati tokom ranog proleća dok vegetacija nije krenula, odnosno pre sadnje, piše na portalu Poljoprivrednik.
Pepeo kao uzročnik požara
Pored velike upotrebne vrednosti koju pepeo ima, tu je i njegova loša strana, pa ukoliko se ne odlaže na pravilan način, neretko može da izazove i požare.
Nedovoljna svest naših sugrađana kada je odlaganje pepela nastalog u individualnim ložištima u pitanju, navela je pre dve godine nadležne iz JKP Gradske čistoće da preduzmu određene korake i apeluju na građane koji za grejanje koriste čvrsta goriva, u kontejnere i plastične kante ne bacaju žar i nedovoljno ohlađeni pepeo, jer je to jedan od najčešćih uzroka požara tokom trajanja grejne sezone.
- Vatra veoma brzo može da zahvati kompletan sadržaj sudova za otpad, što ne samo da prouzrokuje njihovo uništavanje, već može da ugrozi bezbednost građana, odnosno, prolaznika. Postoji velika opasnost da se plamen raširi na okolno rastinje ili automobile parkirane u blizini kontejnera i da to dovede do velike materijalne štete. Sugrađani koji stanuju u naseljima sa individualnom gradnjom i vlasnici su plastičnih kanti za odlaganje smeća takođe ne bi trebalo da žar i nedovoljno ohlađeni pepeo odlažu u te kante, jer se vrlo brzo unište, a predstavljaju opasnost i mogu izazvati veći poža - naveli su tada u pomenutom apelu Gradske čistoće.
Iz Čistoće su ovom prilikom podsetili i da su sudovi za odlaganje smeća gradski inventar, koji je ujedno i svojina svih građana, a koji zajedno, kako ističu, treba da se potrudimo i očuvamo što duže možemo.
Pepeo kao zagađivač vazduha
Još jedan problem koji stvara pepeo jeste i zagađenje već dosta lošeg vazduha, sudeći prema sajtu Air Quality, gde se Beograd već nekoliko godina nalazi na vrhu liste, odnosno, u prvih pet najzagađenijih gradova na svetu.
Kada je sam pepeo u pitanju, njegovim širenjem u vazduhu se raznose takozvane čestice PM10, a koje većina stručnjaka smatra jednim od najopasnijih zagađivača vazduha i najvećih opasnosti po zdravlje ljudi.
Naime, pomenute PM10 čestice koje pepeo stvara mogu da prodru duboko u plućne prolaze i uđu u krvotok ljudi i tako izazovu kardiovaskularna, cerebrovaskularna i respiratorna oštećenja.
PM10 čestice pored opasnosti po naše zdravlje, mogu da budu jako opasne i za životnu sredinu i poljoprivrednu proizvodnju. Zato, vodimo računa gde bacamo pepeo, obratimo pažnju na reciklažu i čuvajmo našu životnu sredinu. Okrenimo na čisto.
BONUS VIDEO
SKINI APLIKACIJU
