DANAS JE SVETI ANDREJ PRVOZVANI: Slava dinastije Karađorđević i Romanov

Srpska pravoslavna crkva proslavlja danas Svetog Andreja, prvog sledbenika Hristovog. Slavi se kao krsna slava.

Sveti Andrej Prvozvani, kojeg Srbi i Rusi svetkuju 13. decembra, prvi je, kaže predanje, razumeo Hristove propovedi i postao mu prvi sledbenik. Bio je takođe učenik Svetog Jovana Krstitelja i stariji brat apostola Petra. Rođen je u jevrejskom mestu Vitsaida i bio ribar. Osnovao crkvu Hristovu u Carigradu. Zato ga Carigradska patrijaršija proslavlja kao svog zaštitnika, ali 30.novembra jer se drži gregorijanskog kalendara.

Moskovska patrijaršija ga takođe slavi kao zaštitnika pravoslavne carske Rusije i carske porodice Romanov, a u Srbiji je Sveti Andrej Prvozvani zaštitnik doma dinastije Karađorđević. Porodica Karađorđević ovaj praznik obeležava od vremena Prvog srpskog ustanka, a uveo ga je vožd Karađorđe.

Kult ovog svetitelja veoma je rasprostranjen i u Gruziji gde mu je posvećen najveći broj crkvi i manastira.

Svetom Andreju i njegovim moštima pripisuju se isceliteljske moći. Predanje kaže da je iscelio mnoge bolesne, među njima i ženu carskog namesnika u gradu Patri i ona prihvati u to doba zabranjeno hrišćanstvo. Zbog toga je njen muž naredio da se Andrej izbode kopljima i razapne na krst u obliku slova X (iks) i od tad se zove Andrejev krst.

Ali, Andrej je, ranjen i razapet, sa krsta propovedao hrišćanstvo okupljenom narodu. Izdahnuo je u 62.godini starosti. Nakon nekoliko godina mošti svetog apostola Andreja preneo je u Carigrad, mučenik Artemije po naređenju cara Konstantina. Tamo su pohranjene unutar sveštenog žrtvenika, zajedno sa moštima svetog Luke i svetog Timoteja, u crkvi Svetih apostola. Danas se glava Svetog Andreja nalazi u Rimu, a jedna ruka u Moskvi..

Apostolov manastir na Kipru
Pravoslavni manastir Svetog apostola Andreja, smešten na poluostrvu Karpas na severoistoku Kipra, nalazi se na Uneskovoj listi svetske baštine. Prema predanju, apostol je posetio ovo mesto u prvom veku i pošto se pomolio Bogu iz kamena kraj kojeg je uznosio molitve, potekla je zdrava voda. Taj izvor i danas postoji.
Od prvobitne manastirske crkve ništa nije ostalo. Stari hram je 3,5 metara ispod novog oltara. Hram ima svodove, utvrđene u šest zona. Postoji veliki ikonostas, koji je isklesan u drvetu i pozlaćen. Presto i propovedaonica glavnog hrama takođe su isklesani u drvetu. U manastiru se čuva nekoliko starih ikona iz 19. veka i drugih relikvija iz tog perioda. Pripada Kiparskoj pravoslavnoj crkvi.

View this post on Instagram

A post shared by George Stoupkas (@george.stoupkas.hagiographer)

Osnivač Moravske episkopije u Ćupriji

Sveti Andrej je, prema poznatim istorijskim spisima, misionario u Vizantiji i Trakiji, te podunavskim zemljama, među kojima se pominje i današnja Srbija. Stigao je čak na sever Rusije. Išao je i u krajeve oko Crnog mora, Epir, Grčku i Peloponez, gde je i usmrćen.
Ovaj apostol je, kaže predanje, osnovao i prvu ranohrišćansku episkopiju na tlu današnje Srbije sa sedištem u ondašnjem Trojan gradu, današnja Ćuprija, na desnoj obali Morave. Eparhija braničevska smatra se naslednicom te ranohrišćanske episkopije. Jer, Sveti Andrej Prvozvani je oko 34. godine hrišćanske ere boravio u tadašnjoj zemlji Moravi. Predanje navodi da se nastanio u kanjonu reke Resavice, u jednoj pećini iznad današnjeg manastira Ravanica, i da je živeo isposnički. Narod ga je veoma poštovao, a on se u pratnji medveda slobodno kretao po šumama Morave i Kučaja.

Delovi njegovih moštiju nalaze se u Carigradu, Rimu, Moskvi i Grčkoj.

Slava je beogradske opštine Voždovac.

SKINI APLIKACIJU