OGROMAN UTICAJ NA ORGANIZAM ASTRONAUTA: Šta se dešava sa telom astronauta kada izađu u svemirsku šetnju?
Autor: Glas javnosti
Odlazak u svemir predstavlja "pustoš" za ljudsko telo. Evoluirali smo na Zemlji stotinama miliona godina, a kada telu oduzmete uslove života koje imamo ovde na Zemlji, stvari će krenuti malo naopako.
Kada su astronauti u svemiru to dovodi do gubitka gustine kostiju i mišića. Postoje problemi sa vidom zbog previše tečnosti u mozgu: bez gravitacije, telesna vlaga je slobodna da samo lebdi unaokolo, hteli mi to ili ne.
Zatim, postoji problem sa mokrenjem. Ispostavilo se da je gravitacija prilično bitna za naš osećaj kada trebamo obaviti osnovnu fiziološku potrebu. Takođe, moguća je i erektilna disfunkcija.
Ono što je značajno jezivo, jeste jedna posebno groteskna, loša, strana svemirskih letova.
Posle izvođenja vanvehikularne aktivnosti (EVA), poznatije kao svemirska šetnja, iznenađujuće veliki broj noktiju astronautima jednostavno… otpadne.
Tehnički izraz za to je „oniholiza“ i ovi problemi imaju mnogo više veze sa atmosferskim pritiskom nego sa gravitacijom.
U svemiru je vrlo, vrlo mali pritisak okoline, a to nije baš dobro za ljudsko telo. Kako bi bili što sigurniji dok su u svemirskoj šetnji, odelo astronauta mora biti pod pritiskom. I taj proces funkcioniše, ali kada su u pitanju ruke – tada nastaje problem.
Najčešće povrede ruku
“Povrede ruku su česte među astronautima koji treniraju za vanvehikularne aktivnosti (EVA)”, napisao je tim predvođen epidemiologinjom Jacqueline Charvat iz Wyle Laboratories u radu konferencije iz 2015. godine
“Kada su rukavice pod pritiskom, one ograničavaju kretanje i stvaraju tačke pritiska tokom zadataka, što ponekad rezultira bolom, zamorom mišića, ogrebotinama, a povremeno i težim povredama kao što je oniholiza. Povrede rod ukavica, prijavljene su tokom EVA treninga i i generalno kroz NASA-inu istoriju bez obzira na misiju ili model rukavica.”
Tokom svemirske šetnje astronauti su zaglavljeni u svemirskom odelu, a najduža ikad zabeležena trajala je 8 sati i 56 minuta.
Ruke su prilično važne, pogotovo ako obavljate ručne zadatke van svemirske stanice koji se ne mogu obaviti na drugi način. Mnogo se razmišljalo o ovom problemu. Kao što su Charvat i njen tim primetili, čini se da se to događa bez obzira na dizajn rukavica. A otkriti šta tačno uzrokuje problem pokazalo se iznenađujuće teškim.
Složene rukavice
Godine 2010, tim istraživača je proučavao 232 povrede šake koje su prijavili astronauti i otkrio značajnu korelaciju između širine i obima metakarpofalangealnih zglobova astronauta – to su zglobovi na vrhu šake, gdje se spajaju dlan i prsti – i njihovog rizika od povrede.
Njihova studija je pokazala da rukavice u svemirskom odelu ograničavaju pokretljivost ovih zglobova, što stvara veći pritisak na prste, i to rezultira smanjenim protokom krvi, oštećenjem tkiva i oniholizom.
Rukavice u svemirskom odelu su zapravo prilično složene. Napravljene su od najmanje četiri sloja: sloja za udobnost koji je u direktnom kontaktu sa kožom; sloj mehura pod pritiskom koji se naduvava i ukrućuje kada je rukavica pod pritiskom; zaštitni sloj za suprotstavljanje krutosti mehura pod pritiskom, kako bi se omogućilo kretanje i spoljni termo mikrometeoroidni sloj odeće – vanjska koža svemirskog odela koja štiti nosioca iznutra od, pa, svemira. Ovaj spoljni sloj se sastoji od nekoliko slojeva.
Ovo su otkrili u dizajnu rukavica
Između dva tipa rukavica u njihovoj studiji, jedna je bila povezana sa 8,5 puta većim rizikom od gubitka noktiju. Većina povreda se dogodila na srednjem prstu. Veličina rukavica i dužina srednjeg prsta su također igrali ulogu. A povreda oniholize je izgledala verovatnija kod žena nego kod muškaraca.
Sve u svemu, čini se da rezultati upućuju na to da loše prijanjanje rukavica može igrati ulogu… iako, barza NASA-ine astronaute, rukavice se lično postavljaju svakom korisniku.
Ali rešenje se možda konačno nazire, s novim svemirskim odelima iz Artemisove ere koja se naziru na horizontu.
Glas javnosti/ N01S
BONUS VIDEO
SKINI APLIKACIJU
.png)
