NA DANAŠNJI DAN KRENUO JE PRVI TRAMVAJ: Te srede pre 128 godina ‘majstor’ je povikao ‘đihaaaa’ i rođen je gradski prevoz u Beogradu
Autor: Glas javnosti
.png)
Te davne 1892. u Beogradu, na liniji Kalemegdan-Slavija, pušten u saobraćaj prvi tramvaj na konjsku vuču.
Te srede pre 128 godina u Beogradu se prvi put čulo “majstore, ima izlaz”. "Šofer" je povikao "đihaaaa" i dva ata povukla su tramvaj krcat putnicima od Kalemegdana do Slavije - tako je rođen gradski prevoz u Beogradu. Srpska prestonica je tada bla jedan od prvih gradova sveta koji je uveo tramvaje. Pre Beograda „konjski tramvaj“ su imali samo Njujork, Pariz, London i Berlin.
Uvođenju GSP-a kumovao Milovan Marinković, tadašnji predsednik beogradske opštine. On je samo godinu dana ranije potpisao ugovor na 45 godina sa Periklesom Cikosom, Grkom nastanjenim u Milanu, koji je pobedio na međunarodnom konkursu za izgradnju termoelektrane u Beogradu, a ustupljena mu je i koncesija za osvetljenje i "varošku železnicu". Dokument je predviđao uvođenje tramvaja na konjsku vuču, paru, vazdušni pritisak i struju, i to na tri linije: do Novog Groblja, do Železničke stanice i do Topčidera.
Zanimljivo, po planu je bilo predviđeno da linija koja je išla od Terazija, preko Marvenog trga (trg Nikole Pašića), Fišekdžijskom ulicom (Bulevar kralja Aleksandra) i Novim putem (Ruzveltova), pored prevoza građana, služi i za prevoz pokojnika.
Električni tramvaj pojavio se na beogradskim ulicama već 1894. godine, a prva linija električnog tramvaja bila je za Topčider. Stari tramvaji koje su vukli konji koristili su se kao prikolice električnim tramvajima, a u letnjem periodu postojala su i otvorena kola.
Do kraja 1905. godine sve linije bile su elektrificirane. Godine 1912. u Beogradu je bilo osam tramvajskih linija, na kojima je radilo 24 tramvaja i 12 prikolica i kojima se te godine prevezlo ukupno 7.500.000 putnika.
View this post on Instagram
U Beogradu je 1912. godine bilo osam tramvajskih linija, na kojima je radilo 24 tramvaja i 12 prikolica, a prevezeno je 7,5 miliona putnika. Beograđane je 1923. godine prevozilo trideset modernih „Simensovih” tramvaja, deset tramvaja „AEG” i trideset „Simensovih” prikolica zahvaljujući ratnoj reparaciji. Pet godina kasnije stiže još 40 tramvaja.
Pred sam Drugi svetski rat bilo je deset linija na mreži koja ima obrise današnjeg tramvajskog sistema Beograda. Ako izuzmemo liniju 1 koju su na Terazijama zamenili trolejbusi linije 2, 3, 6, 10 i 13 imale su trase slične današnjim.
Po okončanju Drugog svetskog rata u Beogradu su radile 4 tramvajske i 3 autobuske linije sa, sve zajedno, 58 vozila. Prestonica je bila u ruševinama, ali je na krilima posleratnog optimizma 1947. godine, tokom Prvomajske parade, prikazan prvi trolejbus koji je, 22. juna iste godine, počeo da vozi na potezu Kalemegdan - Slavija.
Novobeogradske linije 7, 9 i 11 proradile su 1984. godine, a tramvajski depo na Novom Beogradu otvoren je 1988. godine i u njemu je bilo 150 zglobnih tramvaja.
Beograd trenutno ima osam aktivnih linija, a vraćanje čuvene "dvoje", posle rekonstrukcije, najavljeno je za 22. oktobar. Da li će gradski oci ispuniti obećanje ili će biti novog odlaganja – videćemo.
(G.J.)
SKINI APLIKACIJU
.png)
