RIMSKA FIBULA u obliku SVASTIKE pronađena u ostacima tvrđave TIMACUM MINUS

Fibule su kopče ili spone sa iglom koje su se koristile za vezivanje odeće. Rimska fibula o obliku svastike sa konjskim glavama na krajevima, pronađena je na ostacima rimske tvrđava Timacum Minus kod Knjaževca u istočnoj Srbiji. Izrađena je u bronzi, a datira iz 3. veka nove ere.

Fibule ovog tipa sa krajevima u obliku životinjskih glava izrađene su pod uticajem lokalne tračko-dačke kulture i pravljene su u više varijanti. Tvrđava Timacum Minus sagrađena je u I veku nove ere, a pored vojnih zgrada imala je i 13 kula, terme, hramove posvećene Jupiteru, Dijani, Marsu i Mitri... Arheolozi su u neposrednoj blizini na obroncima brda Slog otkrili dve rimske nekropole sa brojnim vrednim nalazima. Ovo je period intenzivnog prisustva rimske vojske u utvrđenjima na Dunavskom limesu i u unutrašnjosti u Gornjoj Meziji, a to odgovara rasprostranjenosti fibula u obliku svastike. Fibule su izrađene od bronze, zlata, srebra, a to možda upućuje na vojni rang ili čak vojno odličje.

One mogu biti različito ukrašene i ponekad su raskošnog izgleda, a neretko su bez ornamenta. Kod nekih primeraka svastika se nalazi u kružnom obruču. Kraci svastike su najčešće okrenuti na desno, ali se sporadično sreću i primeri koji imaju krake okrenute na levo. Držač igle je uvek postavljen popreko. Fibule u obliku svastike su veoma brojne na germanskom limesu. Fibule u obliku svastike se najčešće nalaze pored limesa što upućuje da su ih nosili legionari počevši od II pa do sredine III veka. Fibule ove varijante su modelovane u obliku konja. Predstavljanje konja koji pase ili konja u galopu čini ih izvanrednim umetničkim ostacima iz prošlih vremena.

Interesantno je da svastika, koja dolazi iz sanskrita i označava sreću i dobrobit, ima sasvim drugačije značenje od onog koji mi danas poznajemo. Ona je ekvilateralni krst sa kracima iskrivljenim, pod pravim uglom, na levu ili u desnu stranu i predstavlja jedan od prvih solarnih simbola koji se javio u kulturama skoro svih krajeva sveta. U antičko vreme, ovaj simbol je služio kao amajlija, znak sreće i dobrobiti, a u nekim slučajevima i kao religijski simbol. Tako, zbog svog višestrukog i izuzetno raznolikog značenja u zavisnosti od kulture, svastika je pronađena na brojnim predmetima lične upotrebe, na zidovima pećina, katakombi, kuća, grnčariji, staklu, novcu, fibulama.

Međutim, od usvajanja svastike kao simbola nemačke nacističke partije i Adolfa Hitlera, simbol danas uglavnom asocira na holokaust, fašifam i ima negativan prizvuk upravo zbog skorije istorije i nenamerne "zloupotrebe" simbola.

(Glas javnosti/Facebook/Neki novi Zaječar)

SKINI APLIKACIJU