Život čoveka u kamenom dobu slikovito je predstavljen na jedinstvenoj arheološkoj izložbi u Kragujevcu (FOTO)

U kragujevačkom Narodnom muzeju u Konaku kneza Mihaila otvorena je izložba “Stariji i mlađi neolit na tlu centralne Šumadije”

Nekoliko stotina izloženih predmeta prikazuju svakodnevni život praistorijskog čoveka, od kuća u kojima je živeo, do alatki i posuda koje je koristio za obrađivanje zemlje i ishranu. Autorka izložbe je arheolog Branka Zorbić, viši kustos u Narodnom muzeju.

Život čoveka u kamenom dobu (neolit) slikovito je predstavljen na jedinstvenoj arheološkoj izložbi u Kragujevcu. Autentični predmeti iz perioda kada je praistorijski čovek ovladao tehnikama glačanja kamena, praveći alate i oruđa za lov i obrađivanje zemlje, tokom višedecenijskih istraživanja, pronađeni su na arheološkim nalazištima na tlu dnašnje centralne Šumadije.

Regija Centralne Šumadije zauzima centralni prostor Srbije te se tako i nalazi na raskrsnici prirodnih komunikacija. Tokovi reka Kolubare, Gruže, Zapadne Morave i Ibra su Centralnu Šumadiju povezivali sa Zapadnim i Južnim oblastima sadašnje Srbije. Drugi prirodni komunikacioni putevi kretali su se Lepenicom i Jasenicom, koje su pritoke Velike Morave i time Centralnu Šumadiju povezivala sa Severnim oblastima.

Početkom holocena dešavaju se velike klimatske promene koje bazično utiču na karakterne odlike kultura i stvaranje optimalnih uslova za početke neolitizacije Centralnog Balkana a time i Centralne Šumadije.

Najstarija naselja ranog neolita formirana su u dolinama reke Gruže i Lepenice a najznačajniji lokaliteti iz tog period koji su do sada istraženi su Grivac, Divostin, Banja (kod Aranđelovca), Kusovac i lokalitet Česta u Dobrovodicama na obodu Velike Morave.
Počeci neolitizacije Centralne Šumadije se po apsolutnoj hronologiji opredeljuju u 7.milenijum pre nove ere. Osovne karakteristike kulturnih promena ovog perioda su domestifikacija životinja i kultivacija biljaka a pre svega pšenice. Ove pojave su za glavnu posledicu imale formiranje sedentarnog načina života i ekonomike tih zajednica.
Stambeni objekti u najranijim fazama neolita su zemuničnog tipa sa jednom ili više ćelija. Tipično za najraniju kulturu Starčevo je velika produkcija keramičkog materijala u odnosu na broj naselja i veličinu populacije. U okviru ove faze neolita ne uočava se organizacija stambenih objekata. U Starčevačkoj kulturnoj etapi nepobitno su utvrđeni začeci kulta koji ima osnovne karekteristike plodnosti.

Na većini neolitskih lokaliteta Centralne Šumadije konstatovana je pojava superponiranih naselja sa kulturnim horizontima Starčevačke i Vinčanske kulture.
Karakteristično je da su Vinčanska naselja brojnija od Starčevačkih i prostiru se na velikim površinama od nekoliko hektara do nekoliko desetina hektara a stambeni objekti Vinčanske kulture su nadzemnog tipa. U ranim etapama zastupljeni su jednoćelični i dvoćelični objekti manjih dimenzija. U mlađim etapama stambeni objekti su znatno većih dimenzija sa više prostorija i kompleksnijim etažama.
Kult u Vinči postaje kompleksniji što se najviše ogleda u standardizaciji objekata i instrumenata kulta i formama i ritualnim radnjama.

Period starijeg i mlađeg neollita u Centralnoj Šumadiji pokriva hronološki period od kraja 7 do 4 milenijuma pre nove ere.

Neolitske kulture Starčevo i Vinča na teritoriji Centralne Šumadije odigrale su vrlo značajnu ulogu u neolitizaciji Centralnog Balkana, navode u Narodnom muzejz u Kragujevcu.

Oživljavanje davne prošlosti kroz arheološke predmete, pokazuje da je praistorijski čovek imao iste potrebe kao i današnji, kaže autorka izložbe. Arheolozi su tumačenjem pronađenih tragova, došli do zaključka da je i tadašnji čovek voleo da bude lep, da nosi nakit, a slobodno vreme provodi igrajući društvene igre.

(Glas javnosti)

SKINI APLIKACIJU