KAKO SMO SE PROVELI U VIMINACIJUMU: Prazno, skupo i neljubazno

Poslednjih dvadesetak godina, Srbija je nakon decenijskog mraka tokom devedesetih, počela da hvata kakav takav priključak svetskim tokovima, i svojski se potrudila da unapredi promociju svoje, sada već nevelike zemlje, koja, uistinu, na prvi pogled, zaista ima šta da ponudi.

Na listi "must seen" destinacija su uglavnom geografski predeli od juga ka severu, kanjoni, planine, skijališta, i retki, još uvek netaknuti dragulji vaskolikih prirodnih bogatstava.

Među jednim od "najglasnijih" lokaliteta koji osim turista iz Srbije svojim , reklo bi se, uspešnim PRom privlači i goste iz inostranstva, je i rastuće arheološko nalazište Viminacijum nadomak Kostolca, koje datira iz prvog veka nove ere, i koji je tada osnovan kao jedan od najvećih legionarskih logora u tom delu rimskog carstva.

Ukratko o nalazištu

Izvesno vreme Viminacijum je bio i glavni grad Gornje Mezije, koja je obuhvatala najveći deo Srbije, severnu Makedoniju i deo severozapadne Bugarske.

Pod Hadrijanom stekao je status municipija, grada sa visokim stepenom autonomije.

U njemu je i 211. godine Septimije Sever proglasio carem svoga sina Karakalu.

Procenjuje se da je grad na vrhuncu imao 48 hiljada stanovnika

Bio je sedište episkopa u 4. veku, a kasnije dobija status mitropolije. 

Posle najezde Avara i Huna pod vođstvom Atile grad je razoren 441. godine. 

Obnovljen je kao pogranično vojno utvrđenje 535. godine, za vreme vladavine cara Justinijana I (527—565). 

Sa dolaskom Slovena na ostacima Viminacijuma nastaje naselje Braničevo.

Izvor za ovu kratku istoriju Viminacijuma je Vikipedia, jer nažalost sama veb prezentacija projekta je prilično konfuzna, te ćete se prilično pomučiti da nađete osnovne informacije o lokalitetu na prvu loptu...čak i na drugu. 

Međutim, kada pronađete ono što vas od istorije ovog mesta zanima, sadržaj je bogat i stručno napisan, pa ćete uz obilje fotografija, moći da saznate različite detalje o nalazištu.

Sa druge strane, na sajtu ćete pre svega naći hvalospeve samoj organizaciji mesta, i ponudu u cilju naplate različitih organizovanja skupova, predavanja, poput bilo koje druge reklame za kongresni turizam. 



Neobeležen put

Put do nalazišta, na mapi deluje lako, ali ako se oslonite samo na putokaze, rizikujete da zalutate u bespuća braničevskog okruga, jer na ključnim mestima do destinacije, putokaza jednostavno nema.

Sa autoputa od Bubanj potoka, put je uistinu dobro obeležen, pa je uz smernice za Požarevac, pridodata i tabla za Viminacijum.

Idući dalje, tabla je uočljiva na još nekim mestima, tek da vas drži na dobrom tragu lokaliteta, ali neko je izgleda zaključio da bi, "možda u duhu dobre avanture", nakon izvesnog vremena - trebalo da počnete da se snalazite kako znate i umete, i sami otkrivate mapu puta, ulicu po ulicu.

Kroz sam Kostolac, čijeg je Viminaciju praktično deo (ili obrnuto), nismo videli niti jednu tablu za lokalitet, pa smo, iako se nalazi samo nekoliko skretanja nakon ovog rudarskog mesta, za pravac morali da pitamo prolaznike.

Savet: postavite table, makar i kartonske.



Deonica kroz termoelektranu

Nakon skretanja "kod opštine Kostolac", kako su nas uputili prolaznici, put vas već sam od sebe vodi kroz ovo mesto, sve do Viminacijuma, čiji se beli šatori pomaljaju na horizontu, odmah nakon prolaska kroz praktično sam fabrički krug termoelektrane Kostolac B. 

Lepa prilika da uslikate beli dim koji kulja iz dimnjaka ali i gomile smeća unutar kruga elektrane o kojem izgleda da niko ne vodi računa - zaista ružna slika Srbije na putu do mesta koje se prezentuje kao top turistička destinacija.



Nekoliko pasa, i retki turisti

Na centralnom parkingu ispred glavnog nalazišta, odnosno rimske nekropole (grad mrtvih, groblje) koja se nalazi pod velikim belim šatorom, dočekaće vas nekoliko umiljatih pasa koji lenstvuju ispred ulaska u kafe i suvenirnicu.

Tamo će vas već dočekati i neki od stručnih vodiča koji bi trebalo da vas provedu kroz nalazište.

Međutim, lokalitet u ove praznične dane bio je tek delimično otvoren, odnosno, njegov drugi deo u kojem se nalaze terme nije taj dan bio u funkciji za obilazak.

Pojedinačna cena karte uz ovaj obilazak iznosi 600 dinara za odrasle.

U nalazište pod šatorom, ulaz je svakako besplatan, i možete sami obići krug oko nekropole i mauzoleja koji se nalazi u centralnom delu lokaliteta, ali bez stručnog vodiča, kao slepi ćete obilaziti oko onoga što vidite ispod sebe, želeći da je pred vas postavljena bar jedna tabla na kojoj su obeleženi detalji nalazišta.



Table međutim nije bilo.

U suvenirnici odmah do šatora, možete naći glinene odnosno keramičke posude sa žigom nalazišta Viminacijum, kao i majice sa istim logom.

Cene se kreću od 200 dinara za magnet za frižider, sve do nekoliko hiljada dinara za konkretnije predmete, poput šolji i glinenih posuda, monografija, itd..



Ambiciozni projekti

Glavni utisak je ipak da su ambicije projekta Viminacijum velike, jer je ispod nekropole, napravljen čitav jedan mali grad nalik na rimski logor, podignute su imitacije stražarskih kula, a napravljena je i velelepna građevina, verovatno projektovana po uzoru na rimske vile iz perioda antike.

Ulaz u unutrašnje dvorište plaća se u sklopu cene obilaska od 600 dinara, a ukoliko slučajno uspete da priđete otvorenim vratima, odande će vas neljubazno odvratiti uz opomenu da se ulaz plaća, pa ćete tako biti uskraćeni makar i za fotografiju sa ovog mesta, iako je lokalitet praktično potpuno prazan.



Stiče se na kraju utisak da je Viminacijum više plod privatne inicijative okupljene oko ideje da se od tog mesta napravi meka naučnog kongresnog turizma koja osnivačima i onima koji ga razvijaju donosi redovne godišnje prihode, a manje naučna edukativna stanica otvorena za putnike koji prevale, recimo dva sata od Beograda, da bi uživali u retko očuvanom rimskom nasleđu na ovim prostorima.

Mogao se bar deo novca od onih podignutih vila, uložiti na primer, u pristupačne table sa detaljnim legendama nalazišta, što je, bar je takva dosadašnja praksa, prvo što bi u svakoj muzejskoj postavci trebalo da bude omogućeno. 

A mogla se u nekoj postavci naći i neka replika rimskog oklopa, zašto da ne, ideja je svakako mnogo, i sigurni smo da u nekom planu već postoje projekti za različit budući sadržaj nalazišta, ali do tada, Viminacijum je i dalje destinacija u nastajanju, mesto sa zanimljivom istorijom koja se i dalje čini nepristupačnom, do recimo nekog vremena, kada ono bude sasvim osposobljeno da primi radoznale turiste koji dan žele da provedu u samostalnom istraživanju prostora u, i oko nalazišta.

SKINI APLIKACIJU