PREMINUO ČUVENI UZBUNJIVAČ : Objavio je „Pentagonske papire“
Autor: Glas javnosti
Danijel Elsberg, analitičar vlade SAD koji je postao jedan od najpoznatijih uzbunjivača kada je medijima prosledio takozvane "Pentagonske papire", preminuo je u 93. godini.
Njegovu smrt potvrdili su članovi porodice. Elsberg je u martu objavio da ima rak pankreasa koji se ne može operisati.
Lekari su mu rekli da će živeti još tri do šest meseci, a on je odlučio da ne ide na hemoterapiju, već da ode na palijativno zbrinjavanje.
„Nemam nikakav fizički bol. Moj kardiolog mi je dozvolio da prekinem sa dijetom bez soli koju držim proteklih šest godina. Ovo mi je dramatično poboljšalo život – imam zadovoljstvo da jedem svoju omiljenu hranu“, napisao je Elsberg tada.
„Pentagonski papiri“ su dokumenti o politici Sjedinjenih Američkih Država prema Vijetnamu između 1045. i 1967. godine. Pokazali su da je više administracija bilo svesno da SAD ne mogu da pobede u Vijetnamskom ratu.
Do kraja 1975. godine u tom ratu poginulo je više od dva miliona civila u Vijetnamu, Laosu i Kambodži, oko milion vojnika severnog Vijetnama i Vijetkonga, oko 250.000 južnovijetnamskih vojnika i 58.000 Amerikanaca, dok su 304.000 bile ranjene.
„Pentagonski papiri“ su izazvali senzaciju 1971. godine kada su ih objavili najpre Njujork tajms, a potom Vašington post i drugi listovi, nakon što je vrhovni sud SAD presudio da administracija predsednika Ričarda Niksona nije upravu u tvrdnji da njihovo objavljivanje ugrožava nacionalnu bezbednost.
Holivudski hit film „Post“ iz 2017. godine, sa Tomom Henksom i Meril Strip, bavi se ovim događajima.
Elsberg je u Vijetnam otišao sredinom 1960-ih kao civilni analitičar pri Ministarstvu odbrane, kako bi sproveo studiju taktika protiv gerilaca. U trenutku kada je „procureo“ dokumente, radio je za Rand korporaciju.
„Posle dve godine u Vijetnamu, izveštavao sam veoma snažno da nema šanse za napredak bilo kakve vrste i da rat ne treba nastaviti. To je postalo viđenje većine američkog naroda i pre nego što su ‘Pentagonski papiri’ izašli“, rekao je Elsberg 2021. godine, gotovo pola veka nakon što je objavio dokumenta.
Elsbergu je suđeno 1973. godine po optužbama za špijunažu, zaveru i krađu vladine imovine. Pretila mu je kazna od 115 godina zatvora. Optužba je odbačena zbog nedoličnog činjenja vlade, među kojima su provala u kancelariju Elsbergovog psihijatra, deo rastućeg skandala koji je na kraju doveo do ostavke Ričarda Niksona 1974. godine.
Glas javnosti/Gardijan
SKINI APLIKACIJU
