O TOME NISMO UČILI U ŠKOLAMA: Skadar je bio srpska prestonica, strateški grad (FOTO+VIDEO)
Autor: Glas javnosti
Mnoge činjenice iz istorije starih Srba danas su nepoznate. O istoriji Skadra naš narod ne zna! Ovo tvrdi Biljana Živković, publicista i pisac; autor je reportaža, članaka, zapisa, putopisa, intervjua sa ličnostima iz sveta diplomatije, vojne doktrine, geopolitike, politike, istorije, filosofije...
Njena prva knjiga Nekrštena vremena objavljena je 2004. godine. Od njenih knjiga (15) izdvajaju se istorijsko-dokumentaristička dela Jasenovac i srebrenički mit i Ispovesti iz sarajevskih kazamata, Primorsko pravoslavlje. Priprema knjigu eseja i putopisa Srbi u Albaniji. Član je Udruženja književnika Srbije. Živi i stvara u Beogradu.
- O tome nam nije kazivano, nismo u školama učili. Kada sam prvi put otišla u Skadar i kada sam se popela na drevni Skadar-grad videla sam da njime stoluje jedna crkva. Ona je poluporušena, a bila je u turska zla vremena pretvarana u džamiju. Minaret sagrađen u 15. veku odavno je porušen. Ta crkva je građena u ranom Srednjem veku, a postoje istorijski zapisi o radovima u 14. veku. Stari Skadar je površinom veći od Kalemegdana; njegovi potporni zidova imaju debljinu tri i po metra.O preživelim i namučenim Srbima Albanije, ponajpre onima iz Skadra, te njihovoj biblijskoj snazi da ne zaborave sebe i opet nauče da sriču jezik otaca, kaže Biljana Živković u intervjuu za portal Sedmica.
To je bio strateški grad, a bio je naš, srpski. Kada uđete u Skadar-tvrđavu vi idete popločanim stazama, drevnim kamenjem. Idete predačkom istorijom, ona ide za vama, vi ispred nje. Pa se onda sretnete. Sa desne strane jednog hodnika, kao dela tvrđave, postoji zid gde je zazidana Gojkovica-mlada. Prolazeći tuda čovek dotiče našu najsuptilniju istoriju. Boraveći u Skadru, Srbin o sebi mnogo toga nauči.
Kako je moguće da jedna država zaboravi svoj narod i prepusti ga golom preživljavanju u tuđini, bez škola, knjiga i vere?
-Mi smo danas okupirana država, ali imamo slobodarski duh. Evo Vi i ja sedimo i slobodno razgovaramao. A to Vam govorim zbog Srba u Skadru koji su bez ičije pomoći, izuzev Božije, vaskrsli iz pepela i mraka! Ondašnju Jugoslaviju, a ni srpski narod u njoj, nije interesovalo šta se dešava sa Srbima u Albaniji. Srbi su tada u toj državi prolazili kroz stravičnu golgotu. Ovi ljudi u Skadru, a i u drugim delovima Albanije, samo Božijom promišlju ostali su svoji. Međutim, izgubili su pravo na svoj jezik, pismo… Decenijama nisu smeli da zbore srpski. Ali, imali su duboku svest o pripadnosti i grčevito su se držali znanja o svom srpskom korenu. Upoznala sam tamo Srbe pravoslavce koji su izdržali krsni hod da bi ostali pravoslavni. Upoznala sam ljude rimo-katoličke vere, ali svesne svog srpskog korena, i one koji su muhamedanci, a znaju da su od Srba. Šta mislite kolika je to svest i želja da pripadaju istom, našem stablu!? Došli su tiho i skromno da posvedoče svoje srpsko poreklo.
Ruganje precima...
A ovde u Srbiji, oni koji su formalno srpskog imena i prezimena, rođeni kao pravoslavni, samovoljno se odriču svoga imena. Odlaze na Zapad, zaboravljaju otadžbinu, stide se svoga porekla, najglasnije pevaju tuđe pesme… Rugaju se svojim precima, ponižavaju ih javno, vole da kažu „primitivni srpski narod”, snimaju filmove kojima ismevaju srpske svetitelje od kojih su potekli i narod i država, a koji su ulagali i u njih. Menjaju veru, prezimena…
Malo toga je ostalo od srpskog kulturnog i duhovnog nasleđa u Albaniji od starih vremena.
-Pomenula sam crkvu na Skadar-tvrđavi. Potom, obišla sam manastir na Belom Drimu, zadužbinu Jelene Balšić. Jedan potporni zid tog manastira i danas je opstao, okolo su grobovi srpskih kraljeva i velikaša. Pored tog potpornog zida nalaze se dva drevna hrasta. Crkva Svetog Jovana Krstitelja nalazi se blizu Skadra, a od ove godine u njoj bi trebalo da služe naši sveštenici zajedno sa albanskim. Ona je iz 11. ili 12. veka. Prisvojili su je rimo-katolici i u njoj oni sada služe. Prvi korak SPC je bio da se omogući srpskim sveštencima da u toj našoj crkvi bogosluže zajedno za rimo-katolicima. Nedaleko od Skadra je ruševina manastira Svetih Srđa i Vakha čiji oltar je oboren u Bojanu. Crkva je sazidana na mestu prastare bogomolje, a bila je i grobna crkva zetskih i raških kneževa i kraljeva: Mihaila, Bodina, Vladimira, Dobroslava, Gradine i Draginje. Kraljica Jelena Anžujska (1236 -1314) poštujući starinu i značaj ove crkve, sagradila je sa sinovima, Dragutinom i Milutinom, 1290. godine novu crkvu na drevnom temelju. Njen ikonostas – tako kaže Ivan Jastrebov – nije vizantijski, nego srpski.
- Na 25 kilometara od Skadra postoji visoka kamena kula; to je deo utvrđenja nekog grada. Pitala sam naše domaćine kome pripada kula, inače ograđena žicom sa svih strana. Rekli su mi da je to srpsko naslijeđe, a da je prisvojena od rimo-katoličke crkve. Srpska groblja sa starosrpskim natpisima uglavnom su porušena, kaže Živković i dodaje:
View this post on Instagram
- Srbi pokušavaju da sačuvaju nešto od preostalog. Znate, strašno je bilo Srbima u Albaniji poslednjih 80 godina, posebno u komunističkom (ne)vremenu. Sahranjivani su bez opela i sveštenika – to je njihova tuga! Nisu krštavani, nisu opojani. Napuštali su svoju zemlju kao seni bez obeležja i duha istine; sa imenom i prezimenom koje je moralo imati nešto albansko. Inače, 60-ih godina prošlog veka Srbi su od albanske vlade dobili mogućnost izbora nekog od 3.000 nesrpskih imena. Nad srpskim narodim u Albaniji se u kontinuitetu od Otomanskog carstva do 20. veka sprovodio genocid. Za vreme Envera Hodže ostvarene su genocidne namere. Zbog politika bolesnog jednoumlja niko u Albaniji do sada nije odgovarao. Kralj Zogu je vladao u prvoj polovini 20. veka, tačnije od 1928.-1939. godine, a pominjem ga po zlu. Zloglasni Zogu je izdao naredbu koja se pre svega odnosila na srpski narod i njegovu baštinu.
Nasrtaj na srpski nacionalni i duhovni identitet
Od 1933./34. godine, kralj Zogu je naredio da se sruše srpske svetinje, ukinuo je srpske škole, naše kulturne institucije; tada je započeo nasrtaj na srpski nacionalni i duhovni identitet u Albaniji. Zatim je usledio drugi talas. To je duga komunističska despotija Envera Hodže, koji je vladao od 1944.-1985. godine. To je bio jezivi period za naš narod. Srbinu kome bi tada pronašli ikonu u kući sledila je kazna od 20 godina zatvora, a nekad su ih ubijali. Za krst u kući – 20 godina. Krsna slava u kući – 20 godina. Radio prijemnik – 15 godina. Srbi više nisu imali svoje škole, a ni dodir sa svojim narodom. Živeli su u potpunom duhovnom mraku. Zamislite, nas su bombardovali 78 dana, pa smo jedino tada u savremenoj istoriji bili jedinstveni (nikada posle toga srpski narod nije bio istinski blizak). A Srbi u Albaniji su 76 godina živeli u strahu i mraku. I opstali su jer su bili jedinstveni. Oni su i danas saborni, pomažu jedan drugog.
View this post on Instagram
Sveti Jovan Vladimir, prvi sveti srpski kralj potiče sa prostora Albanije...
-Pre dve godine sam bila u Elbasanu na dan Svetog Jovana Vladimira, a povodom 1000 godina od njegovog upokojenja. Do sada sam obišla Skadar, Tiranu, Fir, Drač, kao i okolna sela Skadra. Sveti Jovan Vladimir je vladao od 980.-1016. godine. Oblast kojom je upravljao nakon očeve smrti zvala se Krajina i zauzimala je prostor između Skadarskog jezera i Jadranskog mora, reka Bojane i Crmnice. Po predanju Vladimirov dvor se nalazio na brdu Kraljič kod sela Koštanjica, blizu Skadarskog jezera, u predelu zvanom Krajina na jugoistoku Crne Gore. U blizini Kraljiča nalaze se ostaci crkve Prečiste Krajinske, koja je postojala u Vladimirovo vreme.
U Prespi se desio susret mladog Jovana Vladimira, kralja zatočenika, i Kosare, Samuilove kćerke. Ovaj susret odrediće sudbinu princeze Kosare i srpskog dukljanskog kralja Jovana Vladimira. U Prespi Samuilo daje Vladimiru Kosaru za ženu i vraća mu državu. Jovan Vladimir je vladao više od 18 godina, a osim Zete i Duklje, dobio je od cara Samuila oblast Drača (područje današnje Albanije) i Travuniju (delove južne Dalmacije i današnje Hercegovine, širi prostor Trebinja).
Posle propasti Samuilove vojske 1012. godine, novi vladar postaje Vladislav. On je odlučio da ukloni Jovana Vladimira. Pozvao ga je u Prespu, a kao potvrdu sigurnosti poslao je krst nad kojim se zakleo u svoju miroljubivost. Odrubio mu je glavu na prevaru u Prespi (22. maja) 4. juna 1016. godine. Vladimirovo počivalište bilo je u Prespi, mestu ljubavi i stradanja. Danas njegove mošti počivaju u Tirani u Blagoveštenjskoj crkvi.
(Glas javnosti)
SKINI APLIKACIJU
