NIKOLA JOVIĆ: Izbeći ukrajinsku KATASTROFU u Crnoj Gori po svaku cenu

Sa početkom turbulentnih dešavanja u Ukrajini 2014. godine počele su odmah da se izvode i prave paralele sa našim prostorima.

Tu su neka manja, a neka više odgovarajuća poređenja. Počev od onog raspad SFRJ- raspad SSSR, Krim- KiM, građanski rat u Ukrajini – građanski rat u BiH, Oluja u Krajini – Oluja u Donbasu, itd.
Međutim, ovom prilikom ćemo istaći neka manje naglašavana mesta i paralele i ukazati na to, ako je već do poređenja, da Ukrajina najviše naliči Crnoj Gori, kada je reč o našim prostorima, a evo i zašto.

Dualni identitet

Nabrojaćemo glavne razloge za to.

Dualni identitet: Ukrajinu, kao i Crnu Goru, otprilike isti vremenski period istorijski posmatrano muči pitanje „dualnog identiteta“. Kroz istoriju je Ukrajina često u manjoj ili većoj meri (gledano iz perspektive današnje teritorije i države koja se tako zove) bila kraće ili duže deo ruske države, kao i današnja Crna Gora deo ili neke veće srpske države ili samostalna srpska država.
I dok se njen ruski (tj. srpski) karakter nije dovodio u pitanje, uvek se u prilog tome naglašavala pozitivna „dopuna“ tog identiteta autentičnim ukrajinskim (tj. crnogorskim) „rustvom“ (tj. srpstvom) , da bi to na kraju poslužilo kao kontraproduktivna osnova za stvaranje ne-ruskog (ne-srpskog) a na koncu i anti-ruskog (anti-srpskog) identiteta od savremene Ukrajine tj. Crne Gore.

Dakle ono što je počelo kao jednostavna geografska odrednica uz određene kulturno-istorijske, jezičko-lingvističke i mentalitetske razlike, poslužilo je kao osnova za potonji separatizam i izdvajanje iz opšteg ruskog tj. srpskog korpusa. Veliki broj stanovnika Ukrajine, naročito u godinama koje su prethodile ratu (i uopšteno od raspada SSSR) gajio je taj dualni identitet, rusko-ukrajinski ili ukrajinsko-ruski, gde se on uzimao kao sinonim i maltene jedno te isto na prostoru današnje Ukrajine. Broj ljudi koji se ne opredeljuju između dva pola već ih integrišu u sebi je ipak sve manji kako raste opšti jaz između Rusa i Ukrajinaca, u velikoj meri zahvaljujući aktuelnom ratu (tj. specijalnoj vojnoj operaciji). To nas dovodi do drugog faktora i poređenja-jezika.

Priča o zasebnosti

Kako jedan moj prijatelj ima običaj da naglasi, rat u Ukrajini je počeo zbog jezika. Iako je svaki rat u nekoj meri posledica određenog nesporazuma i ne(spo)razumevanja, tragično je kada izbije rat i neprijateljstvo između ljudi koji se savršeno dobro razumeju u opštem smislu iz prostog razlogaa – govore istim jezikom. Isto kao što je kod nas često potencirana (neki je i dalje potenciraju) priča o zasebnosti crnogorskog jezika, tako se i ukrajini često potencira priča o ukrajinskom jeziku iako većina stanovništva dašašnje Ukrajine govori ruski i štaviše ne zna ukrajinski jezik (počev od predsednika Zelenskog koji sve svoje otrovne rusofobne izjave i propagandne floskule izgovara – upravo na ruskom jeziku).

A rat u Ukrajini je počeo zbog jezika jer je počeo progon ruskog jezika i ruskojezičkog stanovništva zemlje, bilo ono ruskog nacionalnog opredeljenja ili nekog drugog. Progon ruskog jezika je bio simbol progona svega ruskog iz Ukrajine, bilo da govorimo o progonima ruskih medija, ukidanju ruskog kao zvaničnog, njegovog izbacivanja iz obrazovnih ustanova, marginalizovanja, radikalnog propagiranja i forsiranja ukrajinskog jezika…
Na neki način je slično bilo i u Crnoj Gori ( i danas je nažalost) gde se srpski jezik sistematski diskriminiše (kroz njegove govornike) i suzbija na uštrb „crnogorskog“ uprkos činjenici da većina stanovnika današnje države Crne Gore govori srpskim. Srpski je u Crnoj Gori prošao kroz više faza progona i izbacivanja iz institucija na ulicu, a mnogim Srbima je učenje i obrazovanje na njemu i dan-danas onemogućeno i zabranjeno, da ne pominjemo zakonsku (ne)osnovanost tako nečega.
I kao i u slučaju Ukrajine, gde najveći rusofobi govore ruskim jezikom, tako i u Crnoj Gori najveći srbofobi govore upravo srpskim jezikom.

Ukrajinci, Rusi, Malorusi, i anti-Rusi

Pitanje crkve: Ovo pitanje je naročito indikativno i značajno. Savremeni identitetski problem u Ukrajini se ne može objasniti niti razumeti bez uzimanja u obzir crkvenog pitanja. Upravo preko crkve je Zapad stotinama godina unazad od Ukrajinaca, kao Malorusa, pravio anti-Ruse. Počelo je sa vatikansko-poljskim projektima stvaranja „unijata“ , tj. pravoslavnih vernika koji priznaju papu za vrhovnog verskog autoriteta.

Nastavak teksta pročitajte OVDE

Nikola Jović, publicista