LAT / ĆIR

ARHIVA

KONTAKT

LJUBIŠA MALENICA: Kulminacija zapadnog parazitiranja

Lični stav
Autor: Glas javnosti 28.10.2022 13:42:20 h

foto: Pixabay

Već je istaknuto da Zapad počinje parazitirati nad samim sobom putem ekonomskog uništenja Evrope zarad koristi Sjedinjenih Država. Gledajući širu sliku, to je put u ćorsokak.

Savremeni Zapad svoj trenutno visok stepen razvoja i uticaja zasniva na onome što bi mogli, prosto, nazvati demografskim i ekonomskim parazitizmom. Parazitizam, kao pojava, najčećše se spominje u okvirima biologije i medicine, i njegova upotreba u drugim oblastima je izuzetno rijetka, te se može posmatrati i kao neprimjerenom. Iz perspektive autora, korištenje datoga termina da se opiše trenutni način ponašanja zapadnih zemalja je odgovarajući upravo zbog osnovnih pretpostavki takvoga ponašanja.

U okvirima biološke nauke, parazitizam se definiše kao „takav oblik međuvrsnog odnosa u kome jedna vrsta (parazit) živi na račun druge (domaćina). Kao posledica specifičnog načina života kod parazita se javlja niz adaptacija koje se ogledaju u tome da neki organi zakržljaju ili nestanu, dok se na njihov račun razvijaju drugi. Posledice prisustva parazita po domaćina mogu varirati od malih promena u ponašanju, preko očitih patoloških promena u tkivima, do smrti u nekim slučajevima.” [1][2] Iako postoje druge definicije, neke od njih vezane uz određene karakteristike samoga parazitizma kao načina života, ranija definicija se može posmatrati, grubo gledano, kao univerzalna s obzirom da se putem nje opisuju karakteristike uopštene svim parazitskim oblicima života.

Jedna od bitnih odlika parazita jeste njihova nesposobnost da sebi osiguraju drugačiji put opstanka u slučaju brzih promjena stanja vrste domaćina ili, pak, u parametrima ekosistema kojeg su paraziti sastavni dio. Život parazita se odlikuje ovim paradoksom. S jedne strane, postojanje parazita je, posmatrano iz perspektive brutalnog života u prirodnim uslovima, relativno lagodno, s obzirom da ovakvi organizmi ne moraju loviti svoju hranu, ne izlažu se opasnostima niti troše energiju, opstaju na račun domaćina kojem zauzvrat ne osiguravaju nikakvu protivuslugu, štaviše, u većini slučajeva prisustvo parazita ima negativan uticaj na sposobnosti opstanka domaćina. S druge strane, ovako uska specijalizovanost organizma izlaže isti visokom stepenu opasnosti od izumiranja ako vrsta domaćin i ekosistem prođu kroz, iz perspektive evolucionog procesa, brze promjene.

Postoji određeni stepen ironije u ovoj stvarnosti, odnosno da se lagodan život na račun tuđega rada plaća, prvenstveno, gubitkom sopstvenih poduzetnih i stvaralačkih sposobnosti, a potom i potpunim nestankom u trenutku kada domaćin i sam nestane ili, pak, razvije mogućnost da se odbrani od nametnika.

Za potrebe ovoga teksta dovoljno je da ranije navedenu definiciju, u opštim okvirima, primijenimo na zemlje kolektivnog Zapada, odnosno njihovo ponašanje prema drugim državama ili pak savezima država. Neophodno je istovremeno obratiti pažnju na dva vodeća fenomena koji su uticali na degeneraciju zapadnih zemalja i njihov prelazak na parazitski način postojanja. Prvi jeste gubitak sposobnosti autohtonog stanovništva unutar ovih zemalja da se biološki obnovi, odnosno da postigne i održi stopu fertiliteta od 2.1, neophodnu za prostu reprodukciju i eventualni spori rast populacije. Istovremeno, gubitak ove sposobnosti nije proizvod vanjskih uticaja već samostalnog prihvatanja niza devijantnih ponašanja kao normalnih. Drugi fenomen koji je uticao na razvoj zapadnoga parazitizma jeste uništavanje sopstvenih kapaciteta za stvaranje i proizvodnju, odnosno ono što se često naziva deindustrijalizacija, praćeno usponom finansijkog kapitalizma koji se i sam odlikuje parazitskom prirodom.

Prvi dio teksta će biti posvećen pitanju demografije na Zapadu koja se već čitav niz decenija odlikuje opadanjem broja autohtonoga stanovništva. U okviru ove teme pažnju ćemo posvetiti, na prvom mjestu, razlozima koji su uslovili pad nataliteta domaćega stanovništva, a potom i načinu na koji su zapadne države pokušale ovaj trend zaustaviti i preokrenuti. Istovremeno, nije na odmet istaći da je opadanje prirodne stope priraštaja poprimilo globalni karakter [3], čak i u državama koje trenutno bilježe zdrave demografske tendencije. Naime, kada se uporede kumulativni podaci za posljednih pedeset do sedamdeset godina, jasno se uočava pad broja broja rođene djece po ženi, te što je još važnije, tendencija daljeg smanjenja totalne stope fertiliteta.

Prirodni priraštaj

Kada govorimo o priraštaju na Zapadu, značajanu ulogu u opadanju priraštaja odigrala je normalizacija abortusa, sa posebnim naglaskom na doprinos ovoj normalizaciji koji je dao slučaj „Ro protiv Vejd” (Roe vs Wade). Od 1973. godine, kada je spomenutim sudskim procesom abortus legalizovan kao „žensko pravo”, do 2021. samo u Sjedinjenim Državama izvršeno je više od 63 miliona abortusa [4]. U, grubo gledano, istom vremenskom periodu, odnosno od 1965. do 2015. godine u Ameriku je pristiglo nešto više od 72 miliona migranata [5].

Nije teško zaključiti da se upravo putem migracije rješavao problem manjka populacije, uzrokovan, između ostaloga, preklasifikacijom abortusa u „zdravstveni zahvat”, te pitanje „zdravlja žene” nasuport ranijeg shvatanja koje je abortus posmatralo kao čedomorstvo. Štaviše, kada se pogleda ukupna stopa fertiliteta u Sjedinjenim Državama, prema raspoloživim podacima, vrhunac je dostignut krajem pedestih godina kada je prosječna Amerikanka rađala 3.5 djece. [6][7] U istoj godini kada je abortus legalizovan, stopa prirodnog priraštaja u Sjedinjenim Državama je pala ispod stope fertiliteta neophodne za prostu obnovu date populacije.

Trenutna stopa fertiliteta Amerike iznosi 1.7 djece [8] te se u periodu nakon 1973. nikada nije oporavila iznad stope od 2.1, što se može uzeti kao pokazatelj dubljih društvenih promjena, s obzirom da ne možemo govoriti o izrazito negativnim ekonomskim trendovima, kao što je slučaj bio u Rusiji početkom devedesetih. Naprotiv, iz sadašnje perspektive i trenutnoga stanja unutar Sjedinjenih Država, devedesete godine se mogu posmatrati kao jedna od najboljih američkih decenija.

Pored uticaja koji je politika abortusa „na izvolite” imala na populaciona kretanja unutar SAD, ne može se zanemariti uloga koju je odigralo širenje degenerativne ideologije feminizma, sa posebnim naglaskom na takozvanu seksualnu revoluciju. Od značaja za ovaj tekst jeste činjenica da je feminizam, putem svih svojih ispoljenih oblika, uticao prvenstveno na društveno tkivo Sjedinjenih Dražava. Preciznosti radi, kada se govori o elementima feminizma koji su najviše uticali na gubitak sposobnosti američkog društva da samo sebe obnavlja, prvenstveno se misli na već spomenutu seksualnu revoluciju, masovni ulazak žena na tržište rada, demonizaciju muškaraca te napor na potpunoj relativizaciji značaja porodice.

Osnovne postavke feminističke seksualne revolucije se mogu posmatrati kao prihvatanje negativnih aspekata muškog seksualnog ponašanja i njihove promocije među ženskom populacijom. Poželjno ponašanje više nije „ne biti promiskuitetan” ili, pak, „ne varati” – već upravo suprotno. Štaviše, feministički diskurs, posebno u okviru obrazovnog sistema stavlja naglasak na što veći broj odnosa sa što većim brojem partnera. Poenta nije zasnovati stabilnu vezu već „iskusiti slobodu” koja se, navodno, ovakvim ponašanjem stiče. Istovremeno, ovakvo ponašanje se uvijek definiše kao emancipovano, čime se postiže dvostruki efekat. S jedne strane, novo ponašanje okarakterisano kao emancipovano poprima pozitivne konotacije dok se, s druge strane, raniji moralni stavovi negativno opisuju kao nazadni i ograničeni.

Na duže staze, ovakvo ponašanje samo šteti ženama s obzirom da, u svojoj suštini, ono počiva na ljepoti i mladosti koje su prolazne. Nema sumnje da će muškarci iskoristiti promiskuitet ženske populacije – istraživanja i društvena zapažanja u svim zemaljama koje su prihvatile feminizam podržavaju ovaj zaključak. Ono što se ne ističe je činjenica da će muškarci svojevoljno stupiti u intimni odnos sa ovakvim ženama ali ih neće posmatrati kao odgovarajuće partnere za bilo kakav oblik duže veze. Zaradi društvene kohezije, impulsi ka intimnosti mlađe populacije su kroz istoriju kanalisani ka konstruktivnom društvenom doprinosu, putem institucije braka i elementa bračne ljubavi. Sa moralnom relativizacijom promiskuitetnog seksualnog odnosa, kako za mladiće tako i za djevojke, sama institucija braka je brzo izgubila na značaju.

Degenerativna ideologija

Elemenat povećanja broja žena u radnom odnosu blisko je povezan sa povećanjem broja žena sa visokim obrazovanjem. Ipak, žene su prvi put masovno počele da, u okvirima Sjedinjenih Država, ulaze u radni odnos u toku Drugoga svjetskog rata kada je postojala logična potreba za time. Nakon toga perioda, najviše koristi od ulaska brojne ženske populacije u radni odnos su imali sami poslodavci s obzirom da im je, relativno gledano, preko noći – zahvaljujući narativu feminizma – rezervoar raspoložive radne snage postao duplo veći. Ova drastična promjena u okvirima tržišta rada, posebno onoga kapitalističkog, je dovela do stanja u kome je postalo nemoguće postići kvalitativno značajan porast cijene rada, odnosno plata.

Statistike iz Sjedinjenih Država jasno pokazuju da primanja američkih radnika stagniraju već od sedamdesetih godina [9][10][11], pri čemu nije na odmet istaći da je upravo u ovome periodu došlo i do najvećeg kvantitativnoga zapošljavanja žena. [12] Zakon ponude i potražnje, prepušten sam sebi, je sasvim jasan. Što određenoga proizvoda ili usluge ima više na tržištu – njegova cijena će time biti manja. Sa naglim i skoro stopostotnim povećanjem broja radnika u sedamdesetim godinama, bilo je nerealno očekivati i drastično povećanje plata koje bi pratilo ovaj povećani radni kapacitet. Sve ovo je direktno uticalo na nestanak ranijeg činjeničnog stanja u kojem je jedna plata, obično muževa, bila sasvim dovoljna da osigura sve osnovne i suštinske potrebe porodice sa četiri ili pet članova. To više nije slučaj, čak ni u porodicama u kojima muž i žena oboje imaju primanja, s obzirom da su cijene proizvoda i usluga nastavile da rastu u čitavom ovom periodu. [13]

Feminizmom ispunjene obrazovne institucije su ženama predstavile radni odnos kao vid oslobođenja. Zaposlena žena sa sopstvenim primanjima više ne zavisi od muškarca u svome životu, pri čemu se prvenstveno misli na muža. Ironija ovoga se ogleda u činjenici da zaposlena žena, sada navodno slobodna, više nije podređena svome suprugu, no jeste podređena svome poslodavcu. Veza koja se zasnivala na emocijama, prisnosti i povjerenju – zamjenjena je odnosom koji počiva na čistoj ugovornoj obavezi obje strane u pitanju. Poslodavac od žene dobija uloženi rad, a ona svoju platu. Ako jedno od njih nije zadovoljno datim stanjem, ono može biti okončano bez suvišnih komplikacija. Savremena američka žena vjeruje da može u životu imati sve, samo ako poželi. Porodica, posao, brak – sve je to njoj dostupno i sve to nju čeka – bez obzira na životni period. Naravno, takav stav nema nikakve veze sa stvarnošću.

Iznova i iznova je utvrđeno i ponavljano da svaka trudnoća nakon trideset pete godine dolazi sa povišenim stepenom opasnosti kako po majku tako i po dijete. Sa svakom dodatnom godinom nakon 35, broj mogućih komplikacija raste. [14][15] U sistemu koji trenutno postoji na Zapadu – a pretenduje na globalnu dominaciju – žene svoje najbolje godine, u smislu rađanja, provode radeći. Istovremeno, različiti studije su pokazale da značajan broj muškaraca ispitanika, grubo gledano govorimo za više od 50% učesnika, ne žele biti u vezi sa ženama koje zarađuju više od njih [16][17] , te da takvo stanje stvari čak uzrokuje stres kod muškaraca [18]. Ovo dodatno otežava stupanje u brak, koji je kao institucija ionako urušen čitavim nizom drugih procesa i fenomena. Najbolje okruženje za odgoj djece jeste porodica koju čine otac i majka. Nemogućnost ostvarenja ovoga prirodnog okvira – unutar kojeg se djetetu pruža sigurnost, ljubav, disciplina i socijalizacija – može samo dovesti do traumatizacije djece, na ovaj ili onaj način.

Porast broja žena koje rade, u kombinaciji sa „seksualnim oslobađanjem” dovela je do drastičnog povećanja broja samohranih majki, kako zbog neobaveznih intimnih odnosa koji su rezultovali trudnoćom, tako i zbog očigledne pristrasnosti pravnoga sistema u korist žene i zloupotrebe istoga od strane žena prilikom procesa razvoda i pravne borbe za starateljstvo nad djecom.
Prema podacima Popisnog biroa Sjedinjenih Država iz 2019. godine, „80% porodica sa samo jednim roditeljem u Sjedinjenim Državama su samohrane majke. Štaviše, blizu polovine ovih majki se nikada nije udalo… Skoro 35% domaćinstava koje vode samohrane majke se definiše kao siromašno.” [19][20] S druge strane, studija Pju istraživačkog centra iz oktobra 2021. godine je pokazala da „nekih 47% odraslih ispitanika u Sjedinjenim Državama ističu da je fenomen žena koje same podižu djecu, generalno gledano, loš po društvo, što je porast od 7% u odnosu na isti period iz 2018.” [21][22]

Čitav niz naučnih radova, što starijih što novijih, sasvim je jasno pokazao da djeca imaju najbolje uslove za rast i razvoj u okviru tradicionalne porodice čije temelje čine otac i majka. Ovakav zaključak bi se nametao čak i bez prisustva brojnih studija, iz prostog razloga što istorijsko i civilizacijskog iskustvo ovakvu strukturu prepoznaje kao najoptimalniju bez obzira o kojem dijelu svijeta govorili. Američki eksperiment normalizacije fenomena samohrane majke kao sasvim normalnog je, po mišljenju autora, osuđen na negativne rezultate, s obzirom da u sebi nosi elemente svoga urušavanja, kao i elemente destabilizacije širega društva.

S obzirom na ekonomsko blagostanje koje je Zapad uživao u posljednjih stotinak godina, minimalno, pad nataliteta ne možemo pripisati ekonomskim faktorima. Biološki faktori, u smislu zdravlja stanovništa, su bili daleko povoljniji nego li u većini država ostatka svijeta, tako da nije problem ni u biologiji ili pak opštem zdravstvenom stanju stanovništva zapadnih zemalja. Iako postoji čitav niz drugih razloga, pored tri prethodno navedena, koji su uticali i koji i dalje utiču na nizak priraštaj, kako Sjedinjenih Država tako i čitavoga Zapada, bitno je uočiti da suština svakog od pojedinačnih razloga počiva u ideologiji, tako da se može zaključiti da je problem nataliteta na Zapadu u svojoj osnovi ideološki problem. Štaviše, ideološka pozadina demografskog problema se može uočiti u otvoreno negativnom odnosu prema majčinstvu i porodici koji se promoviše putem masovnih medija. [23]

Podsticanje migracije

Nakon što smo sagledali neke od uzroka zapadnog parazitizma, posvetićemo pažnju metodama koje zapadne prestonice decenijama koriste kako bi očuvale sopstvenu ekonomsku i demografsku stabilnost, iako i ove metode imau svoj rok trajanja. Upravo ovde se suočavamo sa parazitiranjem Zapada nad ostatkom čovječanstva.

Prvenstveno moramo prihvatiti činjenicu da je poželjno imati porodice sa više djece. Ne mora biti slučaj da govorimo o domaćinstvima sa petero ili više djece, već o onima sa minimalno dvoje do troje djece. Za potrebe ovoga teksta možemo zanemariti očigledni značaj koji zdrava demografska slika ima za očuvanje kulturnog i tradicijskog obrasca određene nacije, odnosno identiteta nacije i države. Dovoljno je osvrnuti se na značaj koji pozitivan natalitet ima za ljudske aktivnosti koje se daju lakše kvantifikovati.

Ako govorimo o nacionalnoj sigurnosti, nema sumnje da velika populacija igra izuzetno bitnu ulogu, posebno ako istovremeno dato stanovništvo uključuje visok procenat mladih osoba. Bez obzira na sav napredak vojne tehnologije koji možemo uočiti, i dalje je vojnik temelj izvođenja borbenih operacija i glavni nosilac ratnih dejstava. Od zdrave demografije zavisi i opstanak obrazovnog sistema, kako osnovnog tako i visokog, no i čitava oblast inovacija i istraživanja u nauci i industriji. Kada govorimo o industriji i ekonomiji, čak i iz perspektive zapadnog kapitaliste, visok stepen nataliteta je poželjan s obzirom da, sa jedne strane, postoji čitav niz industrija koje su se oformile, ili jednim dijelom prilagodile, kako bi zadovoljile potrebe mladih roditelja i njihovoga potomstva. S druge strane, u interesu samih kapitalista jeste da imaju kupce svojih proizvoda što će današnja djeca neminovno sutra postati. Na iznenađenje autora, jedan od rijetkih koji je ovo nedavno istakao je južnoafrički milijarder Elon Mask.

Naime, u intervjuu za američki list Vol Strit Džurnal, Mask je istakao da nema dovoljno ljudi, istovremeno opomenuvši da je opadajući natalitet jedan od najvećih rizika po ljudsku civilizaciju. Milijarder je naveo da mnogo dobrih i pametnih osoba smatra kako je već previše ljudi na planeti te da ljudska populacija raste van svake kontrole, no on je mišljenja da je situacija „potpuno suprotna. Ako ljudi ne budu imali više djece, civilizacija će se raspasti. Pazite šta sam vam rekao.” [24]

Kao što vidimo iz ovoga zaista kratkoga pregleda, zdrava demografija ima pozitivan uticaj na mnoge druge sfere ljudskog života i aktivnosti. Uprkos ovome, kao što smo istakli u ranijem dijelu teksta, Zapad je trenutno nesposoban da postigne prostu obnovu populacije. Većina bogataša u zapadnim zemljama ne razmišlja kao Elon Mask, štaviše, mišljenje je autora da više od 90% zapadne elite možemo posmatrati kao sloj ljudi bez ikakve stvarne emocionalne, ili bili kakve druge, veze sa nacijama iz kojih su potekli i u kojima trenutno prebivaju. Ovaj elitni sloj nije zainteresovan za probleme običnih građana, niti je zainteresovan da djeluje u korist matične države, stoga nije teško shvatiti zašto je većini njih racionalnije rješenje problema niskog priraštaja na Zapadu uvoz migranta, koji će istovremeno iste poslove raditi mnogo jeftinije od domaćih radnika, nego li podsticanje više stope nataliteta među domaćim stanovništvom.

Ovo nije promaklo ni Dmitriju Orlovu koji je u mladosti emigrirao u Sjedinjene Države iz SSSR-a, te postao poznat po svojoj knjizi Ponovo izmišljajući kolaps – sovjetski primjer i američke opcije [25]. U svome djelu Orlov objašnjava razloge pada Sovjetskog saveza, te povlači paralele sa savremenim Sjedinjenim Državam unutar kojih pronalazi slične ili istovetne procese trulenja i nazadovanja. Osvrnuvši se na pitanje raspodjele poslove unutar američkog društva, Orlov ističe da se većina američke proizvodnje „obavlja u inostranstvu, dok dosta uslužnih djelatnosti kod kuće pružaju imigranti. Ovo se proteže od rada na farmama, uređenja zelenih površina, čišćenja, pa sve do profesija kao što su mašinstvo i medicina, bez kojih bi se društvo i njegova struktura raspali. Većina ovih ljudi dolazi u Sjedinjene Države kako bi uživala superioran životni standard, sve dok ostane superioran…Ovaj proces je postao poznat kao ‘odliv mozgova’ – američko isisavanje talentovanih osoba iz stranih država – na sopstvenu korist i njihovu štetu.” [26]

Demografska i ekonomska komponenta zapadnog parazitizma su uzajamno povezane i podstiču jedna drugu. Kada se uzme u obzir američki industrijski razvoj, posebno nakon Drugoga svjetskoga rata, postaje jasno zašto su Sjedinjene Države uvijek bile spremne da prihvataju migrante koji bi svojim radom hranili ovaj rast. Tip migranata se mijenjao sa vremenom, no u suštini, uvijek su mladi i radnosposobni predstavljali poželjnu grupu pridošlica u Sjedinjene Države. Ako su, pri tome, još bili i obrazovani – tim bolje. Danas je situacija, generalno gledano, slična. Na Zapad odlaze mladi, oni sa porodicama, obrazovani i oni koji imaju stručna znanja, iako istovremeno možemo uočiti politizaciju migracionih procesa od strane zapadnih elita, protiv sopstvenog stanovništva, prihvatanjem miliona migranta bez specijalizovanih znanja, posebno u SAD-u gdje je samo do avgusta ove godine više od 2 miliona migranata prešlo južnu granicu. [27]

Zapadni model društva

Ovakav odliv ljudi u zapadne zemlje nije nimalo iznenađujući, kada se uzme u obzir priroda kapitalizma i neoliberalnog poretka u kojem živimo od trenutka kada su Sjedinjene Države preuzele ulogu hegemona. Zajedno sa geopolitičkim trijumfom Vašingtona, globalno gledano, zapadni ideološki obrazac je postao dominantan. Već sada vidimo da se javljaju alternative istome, pukih 30 godina nakon kraja Hladnoga rata, no u tri decenije između, dominacija zapadnoga modela je bila nesumnjiva. Nikada ne treba smetnuti s uma da je zapadni model ono što mu samo ime govori, odnosno model društveno-ekonomske interakcije koji je nastao na Zapadu i samim time zamišljen da, prvenstveno, pogoduje zapadnim zemljama i njihovim elitama.

Tri glavna stuba neoliberalnog ekonomskog modela – slobodan protok robe, slobodan protok ljudi i slobodan protok kapitala – su od ključnoga značaja za opstanak ovoga sistema, te samim time i očuvanja zapadnoga parazitizma nad ostatkom čovječanstva. Privatizacija, kao jedan od pojavnih oblika zapadnoga modela, odigrala je značajnu ulogu u ekonomskom kolapsu bivšega komunističkog bloka, te je širom otvorila vrata američkim i zapadnoevropskim kompanijama koje su, po prirodi kapitalizma, uvijek gladne novih tržišta. Štaviše, nema sumnje da je jedan od načina na koji su zapadne prestonice namjeravale držati svoje geopolitičke konkurente u konstantnom položaju slabosti upravo ovaj vid ekonomske zavisnosti i sveopšte ekonomske prožetosti različitih država širom svijeta zapadnim ekonomskim uticajima.

Ironija se ogleda u činjenici da je ovaj sistem imao negativne posljedice po sam Zapad, što se najbolje uočava na slučaju Kine koja se uspela na trenutni položaj upravo zahvaljujući pohlepi zapadnih kompanija koje su bile spremne žrtvovati mnogo za pristup kineskom tržištu koje je garantovalo ogromne prihode. Činjenica da su kineske vlasti dati pristup naplatile transferom tehnologija, pristupom sopstvenih kompanija zapadnom tržištu, te geopolitičkim i diplomatskim uticajem – jasno ukazuje da je Kina kakvu poznajemo trenutno nastala kao proizvod, između ostaloga, kratkovidih politika zapadnih država čije političke strukture su bile nesposobne da se ograde od korozivnog uticaja i interesa zapadnih ekonomskih aktera. Štaviše, politička i ekonomska scena Zapada su često isprepletene do neraspoznatljivosti. S druge strane, privatizacija, odnosno proces prelaska javnih dobara pod kontrolu privatnih lica – a koji se u okvirima kapitalističke teorije često posmatra kao najbolji lijek za svaku ekonomsku boljku i koja se kao takva prodavala širom svijeta – je daleko od date predstave, čemu može posvjedočiti, kao samo jedan primjer, nezavidno stanje britanskih željeznica nakon što su privatizovane. [28][29][30]

Ranije spomenuta tri stuba zapadne ekonomske teorije – slobodno kretanje ljudi, kapitala i robe – su predstavljani kao elementi koji, jednom usvojeni od strane određene države, će zapravo dovesti do preobražaja date zemlje u ekonomskom smislu, nakon čega će država u pitanju postati razvijena i napredna, kao što su zemlje na Zapadu. Ovo je ništa više do iluzija. Transformacija nikada neće biti izvršena i zemlje koje prihvate ovaj sistem će sebe da svedu na ulogu sirovinskih baza za industrije Zapada. Tri ranije spomenuta stuba neoliberalnog ekonomskog poretka možemo u njihovoj ukupnost shvatiti kao noseće elemente slobodne trgovine koju zapadni stručnjaci još od devedesetih prodaju ostatku planete, pri čemu se insistira na potpunoj otvorenosti ekonomskog sistema drugih država za ono što se eufemistički naziva stranim investicijama.

Upravo je ovaj gubitak kontrole nad ekonomskim procesima unutar sopstvene zemlje jedan od faktora koji u permanentnom ekonomskom limbu drži čitav niz država širom planete. Čak i zemlje koje su, relativno gledano, dobro prošle kroz ekonomsku i političku tranziciju i transformaciju iz devedesetih nikada nisu bile sposobne da postignu ekonomski napredak i standard koji je postojao u zemljama Zapada u zadnjoj deceniji prošloga vijeka. Ovakvo stanje nije odraz nesposobnosti lokalnoga stanovništva ili njegove urođene inferiornosti, već činjenice da sistem u kojem danas prebivaju zemlje bivšeg Varšavskog pakta nije konstruisan da njima bude od koristi, već one njemu.

Posledice parazitizma

Liberalizacija tržišta i već spomenute „strane investicije” su početkom devedesetih otvorile kapije bivšeg komunističkog ekonomskog prostora grabljivim zapadnim kompanijama, koje nisu imale namjeru dopustiti da im se na datome prostoru pojave domaći konkurenti. Novo tržište je prosto bilo preveliko i previše bitno da bi se stvari prepustile nekakvoj iluziji fer tržišnog takmičenja, te ne treba smetnuti s uma da zajedno sa zapadnim ekonomskim interesima putuju i zapadni geopolitički i politički ciljevi, tako da se preuzimanje određenog tržišta od strane zapadnih kompanija, što je bilo pravilo u toku devedesetih, ne može isključivo posmatrati iz ekonomske perspektive.

Svesrdno pomogavši u ekonomskom i društvenom devastiranju ciljane zemlje, zapadne kompanije, a preko njih i zapadna društva, su mogla da profitiraju od jeftine radne snage i jeftinih sirovina. U njihovim fabrikama domaće stanovništvo je, za plate drastično manje od zapadnjačkih, proizvodilo jeftine proizvode koji su potom jeftino izvoženi na Zapadu, pri čemu su zapadne kompanije ostvarivale basnoslovne dobiti. Ekonomski unazađena društva, kao što su bila ona bivših država komunistikog bloka ili, pak, države na afričkom kontinentu i Bliskom Istoku koje su zapadne sile otvoreno napadale, nisu pružale mnogo opcija sopstvenom stanovništvu, a sa dolaskom zapadnih kompanija i njihovim parazitskim ponašanjem, date opcije su dodatno ograničene. Migracija postaje jedno od rijetkih rješenja koje se nameće samom prirodom situacije i obično je usmjerena upravo prema zapadnim zemljama.

Zapadni parazitizam doživljava pun krug, no, kao što smo već istakli – niti jedan od fenomena spomenutih iznad nije isključivo pozitivan po zapadna društva, već svaki od njih nosi sa sobom i negativne posljedice. Kada govorimo o društvenim posljedicama ovakvoga ponašanja, među osnovnima se ističe smanjenje broja autohtonoga stanovništva u zapadnim zemljama, praćeno sve češćim javnim ispoljavanjem podrške devijantnim oblicima ponašanja, bez obzira govorili o devijacijama seksualne prirode ili, pak, devijacijama u načinu posmatranja društvenih odnosa između različitih zajednica u okvirima jedne države, te uloge koju su ove zajednice imale u istorijskom razvoju date države.

Smanjenje broja domaćeg stanovništva njegovom degeneracijom i pasivizacijom putem ideoloških alatki se nadoknađuje podsticanjem imigracije stranaca, koji ipak ne dolaze kao prazni listovi papira, već kao oformljene ličnosti sa sopstvenim kulturnim tradicijama i običajima, te koji upravo zbog toga često odudaraju od normi ponašanja lokalnog stanovništva i koji se vremenom autogetizuju kako bi očuvali sopstvenu specifičnost u okviru zapadnoga društva koje odbacuju kao šablon prihvatljivog ponašanja. Proces samogetoizacije, prepušten sam sebi, neminovno vodi pojavi građanskih nemira praćenih pokretima za autonomiju ili pak samostalnost. Homogenizacija stranih elemenata u društvima Zapada je takođe praćena povećanim stepenom agresivnosti novopridošlica prema autohtonom stanovništvu, koje dobija na intenzitetu upravo zbog namjerne pasivnosti državnih sigurnosnih struktura. Primjere za ovo možemo pronaći u brojnim zemljama Zapada, pri čemu se kao ilustracija mogu navesti Velika Britanija i fijasko četiri decenije silovanja engleskih djevojčica od strane migranata, te Njemačka i Švedska u kojima je nakon 2015. znatno porastao stepen seksualnog nasilja prema ženama.

Faktor preživljavanja

Kao što je istaknuto na početku ovoga teksta, biološki parazitizam se negativno odražava na parazitski organizam, s obzirom da sama priroda ovoga fenomena izuzetno ograničava sposobnost prilagođavanja vrste naglim promjenama i novonastalim okolnostima u samome domaćinu ili, pak, prirodnom okruženju. U ekonomskom pogledu, vidimo nešto slično trenutno i na Zapadu. Od početka ruskih vojnih operacija u Ukrajini, Ruska Federacija je brzo zauzela prvo mjesto po broju zapadnih sankcija protiv jedne države. Prema posljednjim podacima poznatim autoru, u pitanju je više od 21.000 sankcija, kako protiv pojedinaca tako i protiv kolektiva. Očekivanja su bila da će ovaj drastični napad dovesti do urušavanja ruskog ekonomskog sistema, društvenih nemira te konačnog pada Vladimira Putina, koji bi bio smijenjen „voljom” ruskoga naroda.

Svima je sasvim jasno sada da se ništa od ovoga nije desilo, no, uvođenje sankcija Moskvi nije prošlo bez posljedica, kako po globalnu trgovinu tako i po same zapadne ekonomije. Države čija se ekonomija zasniva na stvarnim materijalnim vrijednostima – poput Kine, Rusije i Indije – mnogo bolje prolaze kroz trenutnu krizu nego li Evropska Unija i Sjedinjene Države. Štaviše, suočene sa nemogućnošću daljeg parazitiranja na ovim nacijama, Sjedinjene Države su, ako je suditi po prvobitnim utiscima, započele proces deindustrijalizacije država unutar EU. Mnoge evropske firme, sa naglaskom na one iz teške industrije, suočene sa rastom cijena energenata, prenose svoje pogone u Sjedinjene Države. [31][32][33] Nije teško zaključiti šta u ovome scenariju čeka evropske ekonomije. Istovremeno, ovo je odličan primjer čemu vodi potpuni gubitak državne kontrole nad tržištem, odnosno deregulacija istoga koja je hvaljena kao ključni faktor ekonomskog napretka.

Dolar zauzima posebno mjesto u nametništvu Sjedinjenih Država, s obzirom na njegovu izuzetno bitnu ulogu rezervne valute. Ova uloga je bitna kako globalnom tržištu tako i samom Vašingtonu, no značaj koji status dolara ima za Ameriku je daleko veći od onoga koji ima za ostatak svijeta. Štaviše, trenutno bi mogli istaći da je upravo američka valuta jedini preostali, relativno stabilni stub američke hegemonije s obzirom da su svi ostali dovedeni u pitanje i urušeni tokom prethodne dvije decenije. Američka vojna moć je doživila svoj debakl u Afganistanu, poniženje po mišljenju autora veće nego li vijetnamski fijasko. Američka meka moć nije ništa do eufemizam za nametanje sopstvenih šablona „vrijednosti”, često putem sile ili subverzije, no izbor Donalda Trampa i sve što je slijedilo nakon toga su potpuno rasturili bilo kakvu pozitivnu predstavu o američkoj mekoj moći kao fenomenu koji je stvarno utemeljen na poštovanju principa.

Korupcija unutar američkog društva je svepristuna, posebno u onim državama koje su pod kontrolom Demokrata, no u ovome smislu, stanje u federalnim insistucijama – sa naglaskom na sudstvo, vojsku i policiju – je daleko od onoga što nam se predstavljalo, od strane samih Amerikanaca, kao poželjno i ispravno. Diplomatski uticaj Vašingtona se sveo, posebno od početka ove godine, na gole pritiske i prijetnje kako bi se zadovoljili interesi Sjedinjenih Država, no vidimo da takav pristup donosi ograničene rezultate, posebno u odnosu prema srednjim i velikim zemljama. Ostaje jedino dolar, no i njegovu pouzdanost su same Sjedinjene Države značajno oštetile svojim anti-ruskim sankcijama uvedenim nakon ulaska ruskih trupa u Ukrajinu, te onim što možemo nazvati otvorenom krađom deviznih rezervi Rusije.

Kao što je ranije istaknuto, jedna od odlika parazitskih oblika života jeste uska specijalizovanost određenom načinu preživljavanja. U slučaju Zapada, i posebno Sjedinjenih Država, oslanjanje na status dolara kao globalne rezervne valute jeste upravo taj određeni način preživljavanja. Smrt dolara nije prost niti brz proces, no za urušavanje američkih planova o svjetskoj hegemoniji čini se da je dovoljno ubiti dolar kao globalnu rezervu.

Već je istaknuto da Zapad počinje parazitirati nad samim sobom putem ekonomskog uništenja Evrope zarad koristi Sjedinjenih Država. Na duže staze, ovo može voditi samo daljem slabljenju Zapada kao geopolitičkog bloka i neminovno dovesti do trenutka kada parazitizam kao način postojanja više nije moguć, što će i prouzrokovati unutrašnje urušavanje trenutnog sistema. Kritično slabljenje zapadne moći ukloniće čitav blok ili, pak, neke od njegovih djelova iz kategorije uticajnih sila i ostaviti ga na globalnoj periferiji. To je sudbina, prije ili kasnije, svih politeja ili organizacija koje, u svojoj aroganciji, same sebe svedu na status nametnika.

UPUTNICE:

[1] https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC

[2] https://archive.org/details/evolutionaryecol0000poul

[3] https://www.bbc.com/news/health-53409521

[4] https://nrlc.org/uploads/factsheets/FS01AbortionintheUS.pdf

[5] https://www.pewresearch.org/hispanic/2015/09/28/modern-immigration-wave-brings-59-million-to-u-s-driving-population-growth-and-change-through-2065/#:~:text=Fifty%20years%20after%20passage%20of,to%20a%20near%20record%2014%25.

[6] https://www.macrotrends.net/countries/USA/united-states/fertility-rate

[7] https://www.cairn.info/revue-annales-de-demographie-historique-2019-2-page-143.html

[8] https://budgetmodel.wharton.upenn.edu/issues/2022/7/8/measuring-fertility-in-the-united-states

[9] https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/have-wages-stagnated-for-decades-in-the-u-s/

[10] https://www.epi.org/publication/charting-wage-stagnation/

[11] https://www.cnbc.com/2022/07/19/heres-how-labor-dynamism-affects-wage-growth-in-america.html#:~:text=Why%20American%20wages%20haven’t%20grown%20despite%20increases%20in%20productivity,-Published%20Tue%2C%20Jul&text=Wages%20in%20the%20U.S.%20have,times%20as%20fast%20at%2061.8%25