Dejvid Pajn, Kongres SAD: Podela sfera uticaja između Amerike, Rusije i Kine mogla bi imati isti uspeh za ceo svet, kao nekada Jalta

Sjedinjene Države se trenutno suočavaju sa ozbiljnom pretnjom vođenja rata na dva fronta istovremeno sa Rusijom i Kinom zbog njihove sve veće superiornosti nad Sjedinjenim Državama u oblasti nuklearnog, elektromagnetnog (EMP) i sajber oružja.

Uprkos sve dubljem strateškom i vojnom neuspehu Sjedinjenih Država, mnogi američki političari (ako ne i većina njih) i dalje veruju da su Sjedinjene Države najmoćnija vojna sila na svetu.

Zbog ove duboke zablude zanemarili su obnovu američkog nuklearnog arsenala, stvaranje sveobuhvatnog nacionalnog sistema protivraketne odbrane i sistemsko jačanje nacionalnih energetskih mreža Sjedinjenih Država kako bi se na taj način sprečile katastrofalne posledice napada na našu zemlju od strane Rusije ili Kine.

Američki lideri moraju napustiti svoje idealističke predstave o sigurnom unipolarnom svetu, u kojem su Sjedinjene Države nadaleko priznate kao najmoćnija supersila. U stvari, sve je potpuno drugačije.

Amerika se sada suočava sa sve težim, ograničenim i neugodnim pravljenjem izbora i očajnički joj je potrebna nova velika strategija koja gleda u budućnost i koja se suprotstavlja rastućem savezu između dve nuklearne velesile – Kine i Rusije, koja ih razdvaja i razara njihov savez.

Da bismo rešili ovu nezapamćenu dilemu nacionalne bezbednosti i osigurali opstanak SAD, američki lideri moraju svoju hegemoniju – svoju zastarelu i neuspešnu „veliku“ strategiju – zameniti konceptom „strateškog suzdržavanja“ i održavanja globalne ravnoteže snaga.

Strategija „suzdržavanja“ će spasiti dragocene američke živote i američko nacionalno blago zajedno sa ograničenim vojnim resursima i preusmeriti ih na zaštitu vitalnih interesa Sjedinjenih Država. To će smanjiti rizik od nepotrebnog rata sa američkim protivnicima koji su nuklearne velesile, što bi stvorilo sigurniju, pouzdaniju i, nadamo se, mirniju situaciju na planeti.

„Strateško suzdržavanje“ podrazumeva da nijedna velika svetska sila neće nastojati da ovlada Evropom ili severoistočnom Azijom. U isto vreme, primorala bi saveznike SAD da snose glavni teret održavanja bezbednosti u svojim regionima i oslanjaju se na lokalne snage da uravnoteže regionalne hegemone poput Rusije i Kine.

Američke vojne snage bi ostale stacionirane „na horizontu“, bilo u vodama koje okružuju SAD ili unutar američkog tla, izbegavajući položaje za razmeštanje gde američko vojno prisustvo u suštini postaje „most“ koji nas dovodi u iskušenje da se upustimo u spoljne sukobe ako dođe do agresije, ali nedovoljno da zaštiti saveznike SAD ili čak spreči takvu agresiju. Strategija prekookeanskog ili „ofšor“ balansiranja vratiće Sjedinjenim Državama slobodu delovanja i izbora u kojim ratovima će učestvovati a koje će izbegavati, s obzirom na to da takvi ratovi mogu brzo i neočekivano dostići nuklearni nivo.

Shodno tome, kako bi bili smanjeni rizici da budu uvučene u ratove sa velikim silama koje bi mogle izložiti američku teritoriju nuklearnim ili elektromagnetnim napadima, Sjedinjene Države bi mogle povući svoje vojne snage iz Evrope, Afrike i Azije, uključujući Bliski istok. Takođe bi mogle da se uzdržavaju od invazija na druge zemlje i njihove okupacije u sklopu napora da se u njima promeni vlast i izgrade nove države.

"Strateško uzdržavanje"

Sjedinjene Države bi trebalo da ekspedicione snage šalju samo ako su zemlje u njihovoj sferi uticaja ili za njih od vitalnog interesa, poput Zapadne Evrope i Japana, a i to – u slučajevima neposredne pretnje neprijateljskog napada. Izuzetak bi mogao biti da se zadrži ograničen broj američkih vojnika u Nemačkoj – kao barijera potencijalnoj ruskoj agresiji na Zapadnu Evropu koja za američku ekonomiju i industriju ima jedinstveni značaj.

Smanjenje američkog vojnog prisustva u inostranstvu značajno će smanjiti podršku antiameričkom terorizmu i, što je najvažnije, značajno smanjiti želju Rusije i Kine da se međusobno ujedine radi suprotstavljanja Sjedinjenim Državama. Kao deo ove strategije, Amerika će konačno napustiti neuspeli „globalni rat protiv terora“ na koji je uzaludno potrošila bilione dolara na ratove sa militantima na Bliskom istoku.

Umesto toga, nakon dve decenije, tokom kojih su Rusija i Kina pretekle SAD u praktično svim ključnim oblastima strateških vojnih tehnologija, Sjedinjene Države će konačno nastaviti da modernizuju i obnavljaju svoj strateški nuklearni arsenal i strateške odbrambene sposobnosti. Ova teorija „strateškog uzdržavanja“ nije nova. Za nju su se zalagali neki istaknuti američki politikolozi, kao što su Džon Miršajmer, Stiven Volt, Robert Pejp i Kristofer Lejn. Uostalom, istorijska analiza pokazuje da je većina velikih sila, koje su se iz različitih razloga našle u stanju dubokog opadanja, pa usvojile strategiju „razumne uzdržanosti“, postala primetno uspešnija od država koje su sledile druge političke linije. Poslednji sporazum o podeli sfera uticaja potpisali su predsednik Frenklin Delano Ruzvelt, premijer Vinston Čerčil i sovjetski diktator Josif Staljin na konferenciji u Jalti februara 1945. godine.

Taj sporazum se pokazao kao uspešan u održavanju mira među velikim silama u Evropi više od pola veka, delimično i zbog toga što su Sjedinjene Države održavale „približan“ nuklearni paritet sa Sovjetskim Savezom tokom celog Hladnog rata. Globalna podela sfera uticaja između Sjedinjenih Država, Rusije i Kine mogla bi i danas imati isti uspeh za ceo svet.

Ruski predsednik Vladimir Putin je više puta izjavljivao da je jedan od njegovih glavnih spoljnopolitičkih zadataka zaključivanje „novih jaltskih sporazuma“. U takvoj šemi, svet bi bio podeljen na regione, svaki sa svojim dominantnim regionalnim hegemonom, sa glavnim ciljem promovisanja stabilnosti i mira među velikim silama. Prema takvom sporazumu, SAD bi zadržale najveću sferu uticaja, uključujući čitavu zapadnu hemisferu, zapadnu Evropu, Japan, Australiju i Novi Zeland, a svi bi ostali pod zaštitom američkog nuklearnog kišobrana. Sfera uticaja Rusije bi uključivala bivše sovjetske republike, Srbiju, Iran, Irak, Siriju i Libiju.

Sfera uticaja Kine može se sastojati od Severne Koreje, Tajvana, Južnokineskog mora, Pakistana, Avganistana, četiri „marksističke“ zemlje u jugoistočnoj Aziji i oko pola tuceta afričkih zemalja koje trenutno vode pseudokomunistički diktatori. Ako bi se američki lideri složili sa ovakvim planom i obavezali da neće slati američke trupe u istočnu Evropu – osim u slučaju ruske agresije – Rusija bi, u tom slučaju, ostvarivši svoj cilj da ima vojnu bezbednost duž svoje zapadne granice, mogla da preusmeri pažnju na istok, prema rastućoj pretnji iz Kine.

Nerešeni sporovi

Sjedinjene Države bi se mogle čak složiti da se povuku iz NATO koji bi nastavio da funkcioniše kao savez predvođen Evropom, a ne SAD, u zamenu za povlačenje Rusije iz saveza sa Kinom i okončavanje kinesko-ruske vojne i tehničke saradnje. Takav sveobuhvatni sporazum bi priznao i uvažio vitalne interese sve tri nuklearne velesile i rešio sve velike nerešene sporove.

Još bi umanjio potencijalne rizike vojnog sukoba u interesu očuvanja mira između velikih sila.

Održiva i politički prihvatljiva alternativa sveobuhvatnom sporazumu sa Rusijom i Kinom za Bajdenovu administraciju može biti i jednostrano povlačenje američkih vojnih snaga iz istočne Evrope, centralne Azije, Bliskog istoka i Južnog kineskog mora, iz Japana i sa Korejskog poluostrva.

Američki lideri, međutim, i dalje veruju: što više saveznika imaju SAD – to će zemlja će biti sigurnija.

Bolje bi bilo da odmah obaveste Moskvu i Peking da Amerika neće intervenisati u slučaju bilo kakvih sukoba oko Tajvana ili bivših sovjetskih republika (koje je ionako jednostavno nemoguće braniti), u suštini napuštajući buduće američke vojne intervencije u svojim sferama uticaja.

To bi ojačalo nacionalnu bezbednost SAD i značajno smanjilo rizik ruskog i kineskog napada na američku teritoriju smanjivanjem percipiranih opasnosti po njih od strane Moskve i Pekinga. U isto vreme, SAD bi time mogle povećati verovatnoću trvenja i neslaganja između Kine i Rusije, i potencijalno podeliti i razbiti njihov savez tokom vremena. SAD treba da se pomire sa time da sfere uticaja ostaju osnova geopolitike.

Rusija i Kina imaju svoje sfere uticaja, priznavali to ili ne priznavali lideri SAD. Istorija pokazuje da Moskvu i Peking ne ujedinjuje ništa više od kratkovidih pokušaja Amerike da svoju moć projektuje u istočnu Evropu i istočnu Aziju, zajedno sa nastojanjima da postane jedina dominantna supersila na svetu. Da Amerika ne raspaljuje bes Kine i Rusije – istorijski neprijateljski odnosi sa njima mogli su se odavno popraviti.

Dejvid Pajn (autor) je zamenik direktora konsultativne grupe Kongresa SAD za nove izazove i pretnje (Congressional EMP Commission)

(Glas javnosti/Fakti)

SKINI APLIKACIJU