MILIONI ZA MILOVE ROĐAKE, PRIJATELJE, KUMOVE: Tri decenije DOMINACIJE DPS-a uz 'ZAKONE RAĐENE PO MERI'!

Nekažnjavanje za korupciju i upotreba takozvanih zakona rađenih po meri kao sredstava za postizanje i održavanje zarobljavanja države su uobičajeni u Crnoj Gori, stoji u izveštaju Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) "Zarobljena država: nacionalni izveštaj za Crnu Goru".

Izveštaj je nedavno publikovan, tretira period od 2013. do 2018, a jedan je od rezultata projekta “Sprečavanje nekažnjivosti u slučajevima korupcije velikih razmera u zemljama Zapadnog Balkana i Turskoj“, koji finansira Evropska unija (EU).

U dokumentu je konstatovano da su “zakoni rađeni po meri“ godinama korišćeni da održavaju političku dominaciju vladajuće elite u Crnoj Gori.

- Gotovo tri decenije, Skupštinom Crne Gore je dominirala Demokratska partija socijalista (DPS) i njeni politički saveznici. To je omogućilo političkoj eliti da zarobi proces donošenja odluka i, u velikoj meri, neutralizuje kontrolnu funkciju parlamenta - stoji u izveštaju.

NE PROPUSTITE

KNEŽEVIĆ: 'Građani 30. avgusta nisu glasali da bi Krivokapić i Milov DPS srpski narod proglasili za GENOCIDAN!'

Iz MANS-a preciziraju da su takvi zakoni korišteni za “legalizaciju ranije ilegalne prakse ili već postojećih monopola, ili često za izgradnju temelja za stvaranje budućih monopola i koristi za uski krug subjekata bliskih vladajućoj eliti“.

- Neki su zakoni favorizovali sektore sa već postojećim monopolima, poput Zakona o igrama na sreću, dok su drugi stvorili pravne preduslove koji omogućavaju finansijsku dobit specifičnoj grupi subjekata... Do danas ne postoji odgovarajući monitoring predloženih zakona na nivou parlamentarnih odbora, koji bi mogli pružiti jasnu sliku o mogućim rizicima da zakon bude izrađen po meri. Većinu inicijativa za prepoznavanje da je određeni zakon rađen po meri, pokreću civilni sektor i mediji - ocenjeno je u izveštaju.

Zakon o energetici: MHE - milioni za rođake i prijatelje

Vlada Crne Gore je, navodi se u analizi, 2016. predložila izmene Zakona o energetici, kako bi omogućila kompanijama koje se bave proizvodnjom iz održivih izvora energije primanje subvencija direktno od krajnjih korisnika električne energije - građana, a tokom rasprave u parlamentu, DPS je odbio amandmane koje su predložile opozicione partije, a koji su mogli sprečiti takvu praksu.

Precizirano je i da je istraga, koju je sproveo MANS 2017. godine, pokazala da je većina vlasnika mHE, koje već proizvode električnu energiju ili namjeravaju da počnu, direktno povezana s predsednikom Milom Đukanovićem ili njegovom strankom.

Do tog trenutka, Vlada je odobrila izgradnju više od 50 mHE.

- Porodica Đukanović je ušla u posao s električnom energijom kada su dodijeljene dvije koncesije kompaniji u vlasništvu predsjednikovog sina Blaža Đukanovića. Još dvije mHE će graditi i Milovan Maksimović, Đukanovićev rođak, dok je Vuk Rajković, Đukanovićev kum, povezan s kompanijom koja je dobila koncesije za četiri mHE. U posao s električnom energijom su uključeni i poslovni partneri predsjednika Đukanovića. Koncesije za nekoliko hidroelektrana su dodijeljene kompanijama povezanim s Tomislavom Čelebićem, ali i Olegom Obradovićem, koji je bio jedan od aktera u aferi prilikom privatizacije Telekoma i bivši predsjednik odbora Prve banke Crne Gore, koja je u vlasništvu brata Mila Đukanovića - ističe se u analizi.

Preciziraju i da će konzorcijum, u kojem učestvuje Obradović zajedno s Rankom Ubovićem i Aleksandrom Mijajlovićem, graditi najveći broj mHE. Uz šest trenutno aktivnih, Obradović je, tvrde iz MANS-a, dobio koncesije za još 13 postrojenja.

- Do 2017. postojeće Obradovićeve mHE dobile su 3,5 miliona eura. Vlada je dala dozvolu za izgradnju dvije mHE kompaniji ‘MN Power’, u vlasništvu supruge Nenada Mićunovića, rođaka kontroverznog biznismena Branislava Mićunovića, koji je u Italiji sumnjičen za međunarodni šverc cigareta. Iste godine, sa radom je započela i mHE u vlasništvu kompanije ‘Kronor’, u vlasništvu biznismena iz građevinskog sektora - Žarka Burića i Željka Miškovića, kao i Predraga Bajovića, koji je oženjen sestrom bivšeg premijera Igora Lukšića. I Lukšićev tast je uključen u posao s električnom energijom - stoji u analizi MANS-a.

Navodi se da su izgradnjom mHE devastirane reke, pretežno u manje razvijenom severnom delu.

NE PROPUSTITE

ĐUKANOVIĆ SRAMNO OPTUŽIO SRBIJU: Beograd pokušava da stvori velikosrpski trougao između Srbije, Srpske i Crne Gore!

- To je pokrenulo brojne proteste lokalnih organizacija civilnog društva, koje se zalažu za moratorijum na izgradnju mHE. U nekoliko slučajeva su uspjeli da zaustave izgradnju novih postrojenja, ali moratorijum nije uveden. Vlada je izjavila da će ponovo razmotriti postojeće ugovore, ali kompanije i dalje uživaju pogodnosti ovog zakona rađenog po mjeri. Od tada je Zakon o energetici nekoliko puta mijenjan i dopunjavan, ali ključne pogodnosti za te kompanije nisu ukinute - ističe se u analizi.

Zakoni koji brinu o Vladinim investitorima

Parlament je, podsećaju iz MANS-a, na predlog Vlade 2017. usvojio izmenjeni Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata, koju je parlament usvojio iste godine.

- Predlažući takav zakon, Vlada je u potpunosti preuzela nadležnost za planiranje i razvoj. To je u suprotnosti s Ustavom, jer ukida nadležnost opštine u smislu prostornog planiranja. Zakon je i u suprotnosti s Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi, jer ograničava prava lokalnih vlasti. Izmjena je uslijedila nakon što Vlada nije mogla da odobri biznis planove određenih kompanija zbog otpora lokalnih samouprava, koje su tvrdile da su takvi planovi bili u suprotnosti s javnim interesom. Nakon usvajanja zakona, Vlada je mogla zaobići svaki otpor na lokalnom nivou - stoji u analizi.

Podseća se i da je Skupština 2018. usvojila Zakon o eksproprijaciji imovine, sa definisanim uslovima kojima Vlada može tražiti od vlasnika privatne imovine da proda zemljište državi.

Parlament sve da kontroliše

Iz MANS-a navode da je uloga parlamenta u stvaranju okruženja s nultom tolerancijom na zakone rađene po meri nesporna.

Iz te NVO predlažu usvajanje posebnog zakona, kojim bi se od Vlade zahtevalo da navodi sve pogodnosti koje bi pravna lica uživala na osnovu svakog predloženog zakona.

- Uz to, parlamentarna tela bi trebalo da sprovedu ozbiljniju procenu svih relevantnih subjekata na koje utiče predloženi zakon, kao i svih stvarnih i potencijalnih korisnika određenih pravnih normi koje bi se mogle smatrati kao pristrasne ili povoljnije za te subjekte- zaključuju iz MANS-a.

(Glas javnosti)

SKINI APLIKACIJU