JURIŠ KOJI NIKO NIJE MOGAO DA ZAUSTAVI: Samo da se srpska zastava vijori u Beogradu!

Podvig gladne i goloruke srpske vojske na Solunskom frontu se i 102 godine kasnije opisuje kao "juriš koji niko nije mogao da zaustavi".

Dan kada je probijen Solunski front mnogi ocenjuju kao odlučujući za slom Centralnih sila u Prvom svetskom ratu. Mesec i po dana srpska vojska je potiskivala neprijatelja i oslobađala zemlju, i omogućila da se srpska zastava ponovo zavijori u Beogradu.

Već prvog dana pešadija je probila 11 kilometara fronta. Na prvoj liniji bile su šumadijska divizija sa Stepom Stepanovićem na čelu i dve francuske divizije.

Za 45 dana borbe srpska vojska je prešla oko 600 kilometara potiskujući neprijatelja i oslobađajući zemlju.

Prvog dana novembra srpska zastava se ponovo zavijorila i u Beogradu.

- To je kulminacija tih strašnih, tragičnih borbi koje su trajale nešto više od dve godine na Solunskom frontu - ističe istoričar Dejan Ristić.

Za sve vreme boravka na Solunskom frontu, poginulo je oko 9.000 srpskih vojnika, dok je tokom proboja stradalo nešto manje od 700.

- Kada jedna nacija, odnosno jedna generacija da najviše što može da dâ, apsolutnu žrtvu, sopstveni život zarad oslobođenja domovine i svog naroda, to su simbolički izuzetno važni momenti u istoriji koji pokazuju koji su to vrhunci u tragičnom, junačkom aspektu i u nekom drugom mirnodopskom periodu, stvaralačkom aspektu koje jedna nacija može da dosegne tokom svog dugog istorijskog trajanja - navodi Ristić.

Trajanje priprema za proboj meri se mesecima - od januara do sredine septembra te 1918. na Solunskom frontu vladalo je zatišje u borbama.

Taj period iskorišćen je za planiranje završne ofanzive.

U međuvremenu, za komandanta Solunskog fronta postavljen je francuski general Franše d'Epere.

Miloš Vojinović sa Balkanološkog instituta ukazuje da je za vreme trajanja Prvog svetskog rata to bila najsloženija borbeno-taktička situacija u kojoj se srpska vojska našla.

- Francuska je bila zadužena za prenaoružanje Srbije, dok je Engleska bila jednim delom zadužena za dodeljivanje uniformi. Tako da imamo jednu neobičnu kombinaciju - srpska vojska po prvi put ima šlem francuske proizvodnje, ali sa ugraviranim grbom Kraljevine Srbije, obično su košulje i bluze bile plave po ugledu na francusku vojsku, dok su pantalone bile zelene po ugledu na britansku vojsku", objašnjava Danilo Šarenac sa Instituta za savremenu istoriju.

Istu uniformu nosili su i vojnici Maroka, Rusije, Italije, Senegala i Indokine, koji su se borili na strani saveznika.

(Glas javnosti/RTS)

SKINI APLIKACIJU