JEDAN OD NAJVEĆIH SRPSKIH DOBROTVORA KOJI JE ZADUŽIO BEOGRAD: Ostavština čuvenog Trebinjca bila je veća od one koju je Alfred Nobel ostavio za sobom (VIDEO)

Trebinjac Luka Ćelović, napornim radom, stekao je ogromno bogatstvo koje je ostavio Beogradu, a pre svega Beogradskom univerzitetu.

Po onome šta je učinio samo za današnje studente, zaslužio je da se njegovo ime pominje više puta dnevno. Zašto? U Beograd je došao bez igde ičega, a ostavio mu je mnogo.

Iako jedva pismen, Luka Ćelović zvani Trebinjac, s početka 20. veka bio je jedan od najbogatijih i najuticajnijih ljudi u Srbiji. Imetak je stekao baveći se prodajom na veliko i iznajmljivanjem objekata, a kao finansijer, predsednik Beogradske zadruge i veliki prosvetni dobrotvor, stekao je veliko poštovanje i ugled po kome je čuven do danas.

Ovaj rođeni Trebinjac bio je veletrgovac, rentijer, početkom dvadesetog veka jedan od najbogatijih ljudi u Srbiji, vodeći finansijer i jedna od najuticajnijih ličnosti među Srbima poreklom iz Hercegovine, predsednik Beogradske Zadruge, nacionalni radnik i veliki srpski prosvetni dobrotvor.

U svet je krenuo iz sela Pridvorci kod Trebinja, u kojem je i rođen. Još pre završene osnovne škole otac ga je poslao kod svog prijatelja Jovana Pištalića u Banjaluku da tamo izuči trgovinu. Zatim je prešao u Brčko, kod strica, gde je išao u školu i radio kao šegrt u stričevoj magazi. Zanat je pekao i u Beogradu, da bi posle rata s turcima, otvorio svoju samostalnu radnju Ćelović 1880. godine u lokalu na početku ulice Kraljevića Marka. Trgovao je žitom, šljivama i svim vrstama hrane, a kasnije se bavio i liferacijom ovsa za vojsku i hleba za opštinske stražare.

Napornim radom, Ćelović, o kojem se malo zna, stekao je ogromno bogatstvo, svedoče istorijski izvori.

Posle Prvog svetskog rata kupio je i zemljište između ulica Karađorđeve, Zagrebačke i Bosanske i tu sazidao niz četverospratnica. Dao je značajan doprinos estetskom uređenju Beograda, jer je deo Savamale uredio po uzorU na velike evropske gradove.
Ipak, uprkos bogatstvu ostao je doživotno skroman. O tome svedoči i njegova pokretna imovina. Posle njegove smrti, naime, u njegovom pokućstvu nije pronađen nijedan zlatan sat, lanac ili prsten. Od pokretne imovine popisana su tri otomana, zavese, dva tepiha, trpezarijski sto i šest stolica, dva kredenca, dva kreveta – mesingani i gvozdeni sa slamanjačama, obično vuneno ćebe i drveni kofer.

Gromada u svakom smislu

Ali, ova gromada od čoveka u svakom smislu, iza sebe je ostavila ogromnu nepokretnu imovinu.

Nije se ženio pa je imovinu ostavio Beogradskom univerzitetu, zbog čega se i danas smatra njegovim najvećim dobrotvorom.

Posle njegove smrti, 15. avgusta 1929. godine pronađen je njegov prvi testament iz 1911. kojim je svoju imovinu ostavio univerzitetu, kao i Osnovno pismo o osnivanju zadužbine Luke Ćelovića – Trebinjca od 23. decembra 1925. godine.
Zadužbini je predao svoje imanje u Javorskoj ulici 7 i 9, a ostalo imanje se priključilo fondu zadužbine posle njegove smrti. Osim placa i kuće u Javorskoj ulici, zadužbinu Luke Ćelovića činili su i dvospratna kuća u Ulici Kraljevića Marka 1 sa četiri stana i četiri dućana u parteru, palata na uglu Karađorđeve 65 i Zagrebačke ulice broj 1 sa 24 stana sa tri lifta i šest dućana sa tri teretna lifta, i palata duž cele Zagrebačke ulice (brojevima 3, 5, 7, 9) i Bosanske (danas ulica Gavrila Principa) broj 16 sa trideset jednim stanom, sedam dućana i četiri teretna lifta.

Sav prihod od ovih imanja upravnik zadužbine Uroš Stajić je svakog meseca predavao upravi Beogradskog univerziteta, koja je zahvaljujući ovoj potpori štampala knjige i naučne studije, simpozijume i kongrese i istraživali u arhivama i bibliotekama najpoznatijih univerzitetskih centara.
Luka Ćelović je svoj život posvetio Beogradskoj zadruzi. Zalazeći u beogradske kafane, posmatrao je one što se kockaju pa bi onima što igraju u veliki novac već sutradan u Beogradskoj zadruzi bio otkazan kredit i vraćene udeonice.

Bio je član glavnog odbora četničke organizacije, koji je osnovan 1902. godine, i koji je prikupljao novac za opremanje četa.

Pomagao je i Pevačko društvo “Obilić” a hroničari kažu da je bilo pravo zadovoljstvo videti Luku koji je obožavao pesmu „Hej trubaču“.

Vredniji od Nobela

Koliko je, s jedne strane, imao uspeha u poslovnom životu i javnom radu, Trebinjac je toliko bio setan u privatnom. Nikada se nije ženio i nije imao naslednike. Ipak, nauku je voleo više od svega. Luka je tako odlučio da su svi budući naraštaji njegova deca, a kako bi im pomogao najbolje što može, rešio da sav svoj imetak ostavi Beogradskom univerzitetu.

Ne računajući male legate koje je odredio rodbini, Univerzitetu je Ćelović podario 50 miliona ondašnjih dinara i postao njegov najveći dobrotvor. Zapravo, ova ostavština bila je veća od one koju je čuveni Alfred Nobel ostavio za sobom.

Ipak, i pre smrti Luka nije sedeo skrštenih ruku. 1926. na Svetog Savu, osnovao je Zadužbinu Luke Ćelovića – Trebinjca, beogradskog trgovca, odredivši da, posle njegove smrti, njome rukovodi odbor sastavljen od rektora, koji je i predsednik Odbora, prorektori, dekani i prodekani svih fakulteta Beogradskog univerziteta.

Zadužbini je predao svoje imanje u Javorskoj ulici 7 i 9, a ostalo imanje se priključilo fondu zadužbine posle njegove smrti. Pored toga, zadužbinu su činili i dvospratna kuća u Ulici Kraljevića Marka 1 sa četiri stana i četiri dućana u parteru, palata na uglu Karađorđeve 65 i Zagrebačke ulice broj 1, sa 24 stana sa tri lifta i šest dućana sa tri teretna lifta, i palata duž cele Zagrebačke ulice (brojevim 3, 5, 7, 9) i Bosanske (danas ulica Gavrila Principa) broj 16 sa trideset jednim stanom, sedam dućana i četiri teretna lifta.

Pogledajte video posvećen ovom srpskom dobrotvoru:

(Glas javnosti)

SKINI APLIKACIJU