Istoričar zapadnog hrišćanstva Karlhajnc Dešner značajan deo istraživačkog rada posvetio zločinima nad Srbima

Karlhajnc Dešner (1924-2014) je, nesumnjivo, najistaknutiji kritičar i istoričar zapadnog hrišćanstva i Rimokatoličke crkve, ne samo u Nemačkoj, nego u celom svetu. Njegovo poreklo i životopis nisu nimalo beznačajni za stvar kojom se bavio.

Postoji velika verovatnoća da Dešner potiče od Francuza emigranata koji su svoju zemlju morali da napuste krajem 18 veka zbog protivljenja velikoj revoluciji. Prezime Dešner nije nemačko i može vrlo lako biti isto sa De Šenije.

Odrastao je u katoličkoj porodici u Bambergu (majka protestantkinja je prešla u katolicizam). Završio studije književnosti, filozofije i istorije. Doktorirao na temi: „Lirika Nikolausa Lenaua“. Iako pripovedač, esejista i književni kritičar, iznad svega je pisac dela iz istorije crkve. Od blizu 50 knjiga koje je objavio, najveći broj naslova posvetio je kriminalnoj istoriji zapadnog hrišćanstva.

Dešner je stekao ugled i priznatost i van zemalja nemačkog govornog područja, prevođen je na francuski, engleski, norveški, holandski jezik. Ali je, zato, posebno u svojoj otadžbini, bio i ostao osporavan, napadan, pa i proganjan. Nakon što je 1969 godine u Nirnbergu održao predavanje pod naslovom „O nužnosti da se izađe iz crkve“, morao je da odgovara pred sudom. Isključen je iz Svetih tajni 5. septembra 1951. godine

Njegova kritika pogađa, pre svega, Rimokatoličku crkvu. On je i sam u uvodniku knjige „Politika rimskih papa u 20. vijeku“ napisao da ne želi da piše „istoriju papstva, kako se to do sada radilo, niti da sačini psihogram papskih ličnosti, nego da ustanovi tačnu dijagnozu jedne ustanove na osnovu njene istorije za potonjih stotinu godina“.

Vatikan i Drugi svetski rat

Prva Dešnerova monografska obrada hrišćanstva zapravo je najopsežnija i anticipirajuća za sve ostale kritike. Naslov knjige od 703 stranice glasi: „Opet je zapevao petao!“, a podnaslov: „Jedna kritička istorija crkve od evanđelista do fašista“. Pojavila se 1962 godine. Njen naslov bi takođe mogao da glasi: Rimska crkva protiv Isusa! Jer njen je naslov uzet iz jevanđelja i odnosi se na Isusovo proročanstvo da će ga se apostol Petar tri puta odreći pre nego što petao zapeva (Mt, 26, 34). Ova kritička istorija hrišćanstva predstavlja prema tome bolni opis dve hiljade godina dugog odricanja i, štaviše, izdaje koju je ta crkva počinila prema onom što bi trebalo da joj bude najsvetije: nad zakonom svog učitelja.

Bavljenje, do u najsitnije pojedinosti, prožimanjem papske crkve, savremenog imperijalizma i politike genocida, zauzima i kvalitativno i kvantitativno središte Deršerove istoriografije, obrazuje njenu krunu. To pitanje Dešner je otvorio već u „Kritičkoj istoriji hrišćanstva“, u njenu 67. i 68. poglavlju, koja karakteristično nose naslov: „Hrišćanske crkve i fašizam“ i „Vatikan i Drugi svetski rat“.

Godine 1965 pojavila se Dešnerova knjiga „Sa Bogom i fašistima“, u kojoj će predmet istraživanja biti savez Vatikana sa Musolinijem, Frankom, Hitlerom i Pavelićem.

A nakon nekoliko zbornika i brošura, pojaviće se 1982. i 1983. godine dva sveska kapitalne knjige „Politika rimskih papa u 20. veku“, koja obuhvata razdoblje od 1878. do 1978. godine. Obračunavši se tom knjigom, jedinstvenom u svetskoj istoriografiji, sa savremenom politikom rimskog katolicizma kao perfidnim zločinom protiv međunarodnog prava, okrenuo se Dešner, napokon, istraživanju konkretnih zločina, u prvom redu namernih ubistava, zločina par excellence .

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

A post shared by World History by Mario (@world_history_by_mario)

Značajan prostor posvetio je zločinima nad Srbima, najpre kroz papsko podstrekivanje Nemačke i Austo-Ugarske u napadu na Srbiju 1914. godine. Papa Pije X, koji je sve Srbe nazivao varvarima („Sono tutti quanti barbari“), poučavao je bečkog ambasadora pri Papskoj stolici, u jesen 1913 godine: „Austro-Ugarska bi najbolje učinila kada bi Srbe kaznila za sve njihove prestupe.“ Dešner dokazuje da je papa unapred znao za Sarajevski atentat, u kome će prema ratu protiv pravoslavlja uzdržani Franja Ferdinand pasti žrtvom.

Papa Pije XI, koji je inače obožavao Musolinija i čiju je diktaturu zapravo omogućio u zamenu za Lateranske ugovore, kojima je ponovo oživljena papska država, naterao je nemačke katoličke prelate da u odsudnom trenutku podrže Hitlera da dođe na vlast. Neposredni cilj toga je bio dobijanje konkordata sa Njemačkom, i dalji – očekivanje da će se Hitler obračunati sa Rusijom. Glavni instrument te politike ipak je bila nemačka katolička stranka Centrum, čije je vođstvo početkom tridesetih godina neprimijetno prešlo u ruke papinih ljudi.

Uslovi su, dakle, bili potpuno zreli da se fašistička crkva i nacistički antihrist sporazumiju na obostrano zadovoljstvo. Taj je dogovor, po svemu sudeći, i postignut 4 januata 1933 godine, u kući kelnskog bankara i člana Nacističke stranke, barona Šredera. Tamo su se sastali Hitler i Papen, papin tajni komornik. Uveliko je izvjesno da je Papen tada obećao Hitleru papinu podršku, dok je Hitler pristao da zauzvrat uništi komunističk ui socijaldemokratsku partiju, te zaključi sa papom svenjemački konkordat. Konačno, posledica je bila to što su katolički poslanici, svi osim jednog, u nemačkom Rajstagu, glasali za promenu ustava koja je Hitleru omogućila da uzme u ruke celokupnu državnu vlast.

 Vatikan snosi odgovornost

Dešner otkriva i malo poznati genocid Poljaka nad pravoslavnim Belorusima i Ukrajincima, kao i zlodela mađarskih fašista nad pravoslavnim Rumunima nakon prisajedinjenja Transilvanije 1940. godine.

Konačno – Hrvatska, tačnije Nezavisna Država Hrvatska, i genocid nad pravoslavnim Srbima, kolektivna mora Jugoslavije, magnum crimen, koji je Dešner nazvao najgnusnijim poglavljem istorije Rimske crkve, zločinom čija „mera gotovo prevazilazi najgore masakre hrišćanskog srednjeg veka“.

Ispitavši do u najsitnije detalje zločine nad pravoslavnim Srbima u hrvatskom „Eldoradu ubica“, kojima reči Bog, vera, papa i crkva nikada nisu silazile sa usta, Depšner zaključuje: „Dela ustaša su bila dela crkve!“ (Mitt Gott und den faschisten). I dodaje: „Htelo se, zapravo, takoreći ponovno uspostavljanje starog, papskog vazalnog hrvatskog kraljevstva, istrebljenje svih verskih tuđih elemenata i posedovanje jednog čistog naroda.“ Kao vrhunskog svedoka Dešner navodi nikog drugog do „najkrvoločnijeg zločinca svih satelistih država“, Antu Pavelića, koji priznaje: „Zajednička ideologija koju ispovedamo bila je zapečaćena u Rimu!“ Uostalom, Pavelić je nakon rata skrivan u rimokatoličkim samostanima u Italiji, kao „pater Gomez“ i „pater Benarez“, zajedno sa zlatom opljačkanim u Jasenovcu.

Na ovu politiku Vatikana se nadovezuje i učešće katoličkog sveštenstva u fizičkom i kulturnom genocidu, pokatoličavanjem, nad pravoslavnim srpskim narodom u Hrvastkoj. U tim nedelima su prednjačili franjevci. Mnogi od katoličkih redovnika i sveštenika, na čelu sa nadbiskupom Stepincem, posle rata su krivično odgovarali. Pravno gledano, Vatikan snosi odgovornost i za njihove postupke, jer je Rimokatolička crkva strogo hijerarhijska međunarodna organizacija u kojoj je sva vlast položena u ruke rimskog biskupa, pape, ujedno i poglavara Vatikanske države.

Nadalje, Dešner je dao suštinske ocene papske politike, uz podrobnu argumentaciju, od okreatanja ulevo pape Ivana XXIII, do zaokreta pape Vojtile na pretvaranje crkve u jedan američki spoljno-politički instrument koji je imao veoma značajnu ulogu u rasturanju Sovjetskog Saveza i drugih država iza „gvozdene zavese“. Vrlo značajan je osvrt na pregovore jugoslovenske vlade i Vatikana, važne posete Rimu predsednika vlade Špiljka 1968. i maršala Tita 1971 godine. Dešner veli da je time počelo i „Hrvatsko proleće“, jedan novi talas separatizma u kome je katoličko sveštenstvo uzelo na sebe nove uloge.

Ovu raspravu zaključili bismo pitanjem: Da li je Dešner konačno ispraznio mesto koje je zauzimao hrišćanski Bog i pripremio ga za neka druga božanstva? Odgovor može biti samo uslovan: Jeste, ali samo na Zapadu i utoliko ukoliko se pod hrišćanskim Bogom shvati predstava koju je o njemu izgradilo, prije svega, rimsko hrišćanstvo. Taj Bog, naime, ne može biti Bog jevanđelja kao bog života, već samo neko zapadno božanstvo smrti.

U Istočnoj Evropi i Prednjoj Aziji, slovensko-vizantijskom krugu, religiozna pitanja se drugačije postavljaju i traže drugačije istorijske odluke. Tu svetsko-istorijski značaj pre može imati jedna „Kriminalna istorija islama“ (koju je Dešner započeo, na žalost nije stigao da završi).

(iz pogovora knjige „Politika rimskih papa u 20. veku)

(Glas javnosti/sedmica-me)

SKINI APLIKACIJU