DANAS SLAVIMO DAN PRIMIRJA: Prekinut rat u kom je Srbija izgubila trećinu stanovništva
Autor: Glas javnosti
Srbija ove godine deseti put slavi Dan primirja, zajedno sa drugim pobednicama Prvog svetskog rata, u kojem je izgubila skoro svakog trećeg stanovnika.
Dan primirja obeležava se u zemljama čija je sudbina 11.11.1918. godine u 11 sati bila na stolu specijalnog vagona maršala Ferdinanda Foša u gradu Kompjenju u Francuskoj, kada su sile Antante potpisale primirje sa Nemačkom i time okončale Prvi svetski rat. Versajskim mirom, potpisanim 28. juna 1919. godine i zvanično je okončan jedan od najkrvavijih ratova u svetskoj istoriji.
Kao Centralne sile borile su se Nemačka i Austrougarska, a na drugoj strani, sile Antante - Rusija, Francuska i Velika Britanija.
Proslavljamo ga od 2012. godine
Dan kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu je državni praznik u Srbiji i proslavlja se od 2012. godine, a pre toga se obeležavao na prvim časovima u svim osnovnim i srednjim školama od 2005. Prema rečima istoričara, 11. novembar je priča o grozotama rata, priča o slavi i slobodi. Svi su složni da se na taj datum u Kraljevini Jugoslaviji uvek gledalo kao na dan mira. Svi su imali u porodici nekoga ko je nastradao u ratu tako da im je taj dan bio dan žalosti za mrtvima, žal za žrtvama rata, ali i dan radosti jer je rat završen.
Pozicije koje je srpska vojska držala 11. novembra 1918. postaju granice Srba, Hrvata i Slovenaca i to su današnje granice postjugoslovenskih republika. U doba Kraljevine Jugoslavije, Dan primirja je obeležavan, ali ne u svojstvu državnog praznika. Pobedonosna vojska je bila srpska vojska, a nakon Prvog svetskog rata je nastala Kraljevina Jugoslavija, dakle, potpuno drugi državni, ideološki, društveni i etnički koncept – rekao je istoričar Dejan Ristić.
Praznik koji se slavi širom sveta
Tako su se tek osamostaljenjem, 2006. "stvorili uslovi" da Srbija na ovakav način slavi Dan primirja.
Veoma je bitno, kažu pojedini istoričari, što slavimo 11. novembar, kao i ostale zemlje, a ne 13. kada je beogradsko primirje jer upravo time, "pokazujemo da smo deo šire priče".
Dan primirja se obeležava u Ujedinjenom Kraljevstvu, Francuskoj, Belgiji, Novom Zelandu. Pod imenom Dan sećanja u zemljama Komonvelta, a pod imenom Dan veterana u SAD. U čast pobede Britanci i građani država Komonvelta ističu značke u obliku cveta bulke, i zovu ovaj dan i Dan makova, kao cveta koji je prvi nikao u Flandriji. U Rusiji se ističe georgijevska lenta, narandžasto-crna traka preuzeta sa Ordena svetog Đorđa koja se u ovoj zemlji nosi i povodom Dana pobede u Drugom svetskom ratu.
Dušan (16), prva srpska žrtva u ratu
Srbija je u Prvom svetskom ratu izgubila između 1.100.000 i 1.300.000 ljudi, trećinu ukupnog stanovništva. Prva žrtva bio je jedan šesnaestogodišnjak. Dušan Đonović bio je činovnik Železničke direkcije i četnik u četi vojvode Jovana Babunskog.
Istog dana kada je objavljen rat, počeo je i napad na Beograd. Pošto su Sava i Dunav bili granica, srpska vojska je oborila stari železnički most kako Austrougari ne bi mogli da dođu kopnom. Upravo tada, pale su prve žrtve. Sa srpske strane je poginuo mladi Dušan, dok se sa mađarske strane u vodi utopio Ištvan Balohi.
Natalijina ramonda kao simbol vaskrsa srpske vojske
Kao glavni motiv za amblem tog praznika koristi se cvet Natalijina ramonda, ugrožena biljna vrsta koja raste na istoku Srbije i na planini Nidže na najvišem vrhu Kajmakčalana, na kojoj je srpska vojska, pod komandom vojvode Živojina Mišića, vodila žestoke borbe protiv Bugara, tokom stvaranja preduslova za proboj Solunskog fronta.
Simblika cveta je višestruka, kako zbog staništa, tako i zbog imena - cvet je nazvan po kraljici Nataliji Obrenović, a poznat je kao cvet feniks, jer čak i kada se potpuno osuši, ako se zalije, može da oživi, što ukazuje i na vaskrs srpske države iz pepela posle Prvog svetskog rata.
SKINI APLIKACIJU
.png)
