BEOGRAD NEKAD I SAD: Danas 'RAME UZ RAME' sa METROPOLAMA, a nekada su VOLOVI bili glavno sredstvo PREVOZA (VIDEO)

Ako ste se ikada pitali kako je Beograd izgledao pre skoro 100 godina, u prošlom veku, verovatno ne bi mogli ni da zamislite da su kao glavno prevozno sredstvo korišćeni volovi, da su žene bile daleko od mode, a jedina ulica kaldrma.

Volovi koji slobodno šetaju ulicama, pored tek uvedenih tramvaja, žene zavijene u marame i naminice rasute po prašnjavoj kaldrmi bile su svakodnevica daleke 1922. godine.

Ulice nisu bile uređene, moda nije postojala, trgovci su iznosili robu na ulicu i prodavali "u hodu".

Već u prvih desetak godina posle Prvog svetskog rata, Beograd se mnogo promenio.

Između dva svetska rata grad se ubrzano modernizovao i prihvatao zapadnoevropske modele života. Kao prestonica Kraljevine Jugoslavije, dobio je status političkog, privrednog, administrativnog i kulturnog centra države.

U njega se u tom periodu doseljavalo stanovništvo iz unutrašnjosti Srbije, ali i iz drugih krajeva Jugoslavije. Orijentalna varoš je u vrlo kratkom periodu modernizovana, i na novim temeljima je nicao potpuno novi grad. Ulicama su vrlo brzo umesto volova počeli da se voze luksuzni automobili, a iz noćnih barova se čula čak i džez muzika.

Beograd je želeo da što više podseća na druge velike zapadnoevropske prestonice. Otvaraju se francuska i engleska obdaništa, a u knjižarama se pojavljuju knjige na francuskom i engleskom jeziku. Ono što nije moglo da se nađe u knjižarama, moglo je da se naruči poštom iz Pariza.

Mnoge ulice su dobile nov izgled, a neke su proširene. Umesto starih kuća su dizane nove višespratnice i palate. Na mestima dojučerašnjih njiva i ledina su stvarani novi delovi grada.

Tokom 1923. je napravljen novi Generalni urbanistički plan. Tada je prvi put u beogradskoj istoriji iznet plan da se grad proširi na levu obalu Save, Veliko ratno ostrvo i na Adu Ciganliju, koja bi bila pretvorena u sportsko-rekreativnu zonu. Već tada je prostor na kome bi kasnije nastao Novi Beograd smatrano za prostor za novi grad budućnosti.

Centar grada izgledao je evropski. Na to je najviše uticalo podizanje niza zgrada javne namene, kao što su fakulteti oko Kapetan Mišinog zdanja, Kolarčevog narodnog univerziteta, zgrada SANU, Univerzitetske biblioteke, kompleksa univerzitetskih klinika, Beogradskog sajma, Glavne pošte i niza drugih zgrada. Grad se širi i u pravcu Dedinja i Topčidera. Na prostorima na kojima su nekad bili vinogradi, sada su nicala elitna naselja sa luksuznim vilama.

Knez Mihajlova ulica je od krivudavog, sokaka u međuratnom periodu postala trgovački centar grada. Ta ulica je postala ulica puna luksuznih radnji i uređena glavna ulica. Simbol modernog Beograda postaju i Terazije, preko koga je sad sproveden tramvajski saobraćaj.

Šetalište se pružalo od početka Knez Mihajlove ulice do zgrade SANU-a. Ta granica je važila samo za mlađe šetače, dok su ostali odlazili do Kalemegdana. Posle pet sati popodne, ova ulica je bila zatvorena za saobraćaj i korišćena je kao šetalište.

Zbog pojačanog saobraćaja neke ulice, kao što su Prizrenska, Brankova, Vase Čarapića i Uzun Mirkova, su proširene, a otvaraju se i nove, kao što su Vlajkovićeva, Majke Jevrosime, Palmotićeva i Knez Miletina (današnja Bulevar despota Stefana). Tako se stvaraju novi stambeni kvartovi i širi se centar grada.

Podignuti su Most kralja Aleksandra preko Save i most Kralja Petra II preko Dunava. U 1936. bilo je 310.000 stanovnika i 125 tramvaja koji su prevozili 82% putnika; motornih vozila svih vrsta je bilo oko 8.000. Dve godine kasnije u gradu ima 2.530 putničkih i 582 teretna automobila.

Volovi su postali deo prošlosti.

(Glas javnosti)

SKINI APLIKACIJU