PREMINUO ČUVENI UZBUNJIVAČ : Objavio je „Pentagonske papire“

Danijel Elsberg, analitičar vlade SAD koji je postao jedan od najpoznatijih uzbunjivača kada je medijima prosledio takozvane "Pentagonske papire", preminuo je u 93. godini.

Njegovu smrt potvrdili su članovi porodice. Elsberg je u martu objavio da ima rak pankreasa koji se ne može operisati.

Lekari su mu rekli da će živeti još tri do šest meseci, a on je odlučio da ne ide na hemoterapiju, već da ode na palijativno zbrinjavanje.

PREMINUO ČUVENI PISAC KORMAK MEKARTI, SMATRALI SU GA JEDNIM OD NAJBOLJIH: "Ne postoji život bez krvoprolića"

„Nemam nikakav fizički bol. Moj kardiolog mi je dozvolio da prekinem sa dijetom bez soli koju držim proteklih šest godina. Ovo mi je dramatično poboljšalo život – imam zadovoljstvo da jedem svoju omiljenu hranu“, napisao je Elsberg tada.

„Pentagonski papiri“ su dokumenti o politici Sjedinjenih Američkih Država prema Vijetnamu između 1045. i 1967. godine. Pokazali su da je više administracija bilo svesno da SAD ne mogu da pobede u Vijetnamskom ratu.

Do kraja 1975. godine u tom ratu poginulo je više od dva miliona civila u Vijetnamu, Laosu i Kambodži, oko milion vojnika severnog Vijetnama i Vijetkonga, oko 250.000 južnovijetnamskih vojnika i 58.000 Amerikanaca, dok su 304.000 bile ranjene.

„Pentagonski papiri“ su izazvali senzaciju 1971. godine kada su ih objavili najpre Njujork tajms, a potom Vašington post i drugi listovi, nakon što je vrhovni sud SAD presudio da administracija predsednika Ričarda Niksona nije upravu u tvrdnji da njihovo objavljivanje ugrožava nacionalnu bezbednost.

Holivudski hit film „Post“ iz 2017. godine, sa Tomom Henksom i Meril Strip, bavi se ovim događajima.

Elsberg je u Vijetnam otišao sredinom 1960-ih kao civilni analitičar pri Ministarstvu odbrane, kako bi sproveo studiju taktika protiv gerilaca. U trenutku kada je „procureo“ dokumente, radio je za Rand korporaciju.

„Posle dve godine u Vijetnamu, izveštavao sam veoma snažno da nema šanse za napredak bilo kakve vrste i da rat ne treba nastaviti. To je postalo viđenje većine američkog naroda i pre nego što su ‘Pentagonski papiri’ izašli“, rekao je Elsberg 2021. godine, gotovo pola veka nakon što je objavio dokumenta.

Elsbergu je suđeno 1973. godine po optužbama za špijunažu, zaveru i krađu vladine imovine. Pretila mu je kazna od 115 godina zatvora. Optužba je odbačena zbog nedoličnog činjenja vlade, među kojima su provala u kancelariju Elsbergovog psihijatra, deo rastućeg skandala koji je na kraju doveo do ostavke Ričarda Niksona 1974. godine.

Glas javnosti/Gardijan

SKINI APLIKACIJU