BEZ PRAVA NA MATERINJI JEZIK: Srpska deca u Glamoču moraju da uče o 'genocidu u Srebrenici' i da biraju između 'bosanskog' ili hrvatskog jezika

Jedno od osnovnih ljudskih prava zagrantovano i Ustavom, učenje na maternjem jeziku nije dozvoljeno deci u opštini Glamoč, srpski đaci moraju da se opredele za nastavu na bosanskom ili hrvatskom jeziku, ili na treću opciju - putovanje u deset kilometara udaljenu školu u Republici Srpskoj.

Glamoč je opština na jugozapadu Bosne i Hercegovine sa većinskim srpskim stanovništvom (43,5 odsto), koja, kao i Drvar i Grahovo, teritorijalno pripada Federaciji BiH, deci srpske nacionalnosti uskraćeno je Ustavom zagarantovano pravo da uče maternji jezik. Pri upisu u školu srpski školarci moraju da se opredele hoće li učiti hrvatski ili „bosanski” jezik, jer u nastavnom planu resornog ministarstva Kantona 10, u čijem sastavu je i opština Glamoč, srpskog jezika nema.

Zagarantovano pravo na izučavanje nacionalne grupe predmeta, po nastavnom programu Republike Srpske, uskraćeno je srpskoj deci i u Osnovnoj školi „Ahmet Hromadžić” u Bosanskom Petrovcu, zbog čega se većina njih opredeljuje za školovanje u Republici Srpskoj, u opštini Drnić, udaljenoj desetak kilometara od mesta u kojem žive. Bosanski Petrovac je opština koja takođe pripada FBiH, to jest Unsko-sanskom kantonu, u kojem, kao i u mnogim drugim, đaci uče lekcije o „genocidu u Srebrenici”.

Predstavnici Srba u Glamoču ocenjuju ove odluke kao „skandalozne i neprimerene” uz napomeni da je to dokaz diskriminatorskog odnosa vlasti Federacije BiH prema srpskom narodu, kao jednom od tri konstitutivna u BiH. Neki od njih ubeđeni su da je to i jedan od „smišljenih” načina kako bi se Srbi prisilili na ponovno iseljavanje.

- Neizučavanje srpskog jezika u glamočkim školama (osnovnoj i srednjoj), u kojima je trećina učenika srpske nacionalnosti, samo je jedan od problema s kojima se suočavaju srpski povratnici. Svi naši dosadašnji pokušaji da se u lokalne škole uvede i srpski jezik bili su neuspešni zbog uglavnom „neopravdanih” stavova kantonalnog ministarstva prosvete. Očito je da na toj adresi nema spremnosti da se prevaziđe višegodišnja situacija zbog koje ispaštaju deca, i stoga je neophodno problem rešavati na najvišem nivou. Ja se nadam da će se to uskoro i dogoditi - rekao je Nebojša Radivojša, načelnik Glamoča.

Glamočanin Slobodan Radmilo, otac dvojice sinova koji petu godinu uče hrvatski jezik umesto srpskog, koji smatraju maternjim, naveo je, između ostalog, da problem srpske dece ne mogu rešiti njihovi roditelji, jer je „to stvar politike i političara”, koji bi, smatra on, morali deci svih nacionalnosti da obezbede da mogu da uživaju Ustavom zagarantovana prava.

- Ne mogu to ni roditelji, ni udruženja, niti crkva rešavati, jer nisu vlast i ne donose zakone. Zna se ko upravlja državom - kazao je Radmilo.

Diskriminaciju srpskih školaraca u Glamoču, kojom se direktno krše odredbe Dejtonskog mirovnog sporazuma, osuđuje i Goran Broćeta, delegat iz reda srpskog naroda u Parlamentu FBiH i najavljuje da će srpski zastupnici u Skupštini Kantona 10 ponovo aktuelizovati taj problem.

- Ni 25 godina nakon rata Dejtonski mirovni sporazum se ne poštuje. Srpska deca u Glamoču ne izučavaju maternji jezik. Krajnje je vreme da svi moraju da shvate da su Srbi konstitutivan narod”, izjavio je Broćeta za Srnu. On tvrdi da su problemi srpskih povratnika u Glamoč višestruki, jer osim neuvođenja srpskog jezika u škole, oni se suočavaju i sa „nezakonitim i neustavnim nacionalnim obeležjima”, te „precrtavanjem ćiriličnih naziva na tablama pored puta” - kaže Broćeta.

(Glas javnosti/Politika/Radio Slobodna Evropa)

SKINI APLIKACIJU