GODIŠNJICE TUGE U MEDIJSKOJ TIŠINI: Da se nikad ne zaborave napadi i ubijanja bošnjačko-muslimanske vojske u gradovima i selima Srbije
Autor: Glas javnosti
Priličan broj građana Republike Srbije nije upoznat sa činjenicom da su tokom trajanja rata u Bosni i Hercegovini (1992-1995) bombardovani gradovi i sela na teritoriji Republike Srbije (tada SRJ) a koji su smešteni na desnoj obali Drine. Tokom tih artiljerijskih napada bošnjačke-muslimanske vojske stradao je veći broj civila srpske nacionalnosti, a godišnjice ovih događaja već dugo protiču u potpu
U sarajevskom, bošnjačkom javnom diskrusu često se mogu čuti priče o navodnoj agresiji Srbije i srpskog naroda na Bosnu i Hercegovinu. Ove neosnovane optužbe nemaju uporište u realnosti i plod su jednog višedecenijskog pokušaja da se odbrambeno-otadžbinski rat predstavi kao nekakva agresija Srbije na Bosnu i Hercegovinu a Bošnjaci kao jedine žrtve.
Sa druge strane, srpske (pa i hrvatske) žrtve smišljeno i planski se prećutkuju. Decenijama bošnjačka strana forsira narativ po kom su Srbi došli „odnekud sa strane“ u Bosnu i Hercegovinu sa ciljem da ratuju, osvajaju itd. Međutim, prećutkuje se važna činjenica da su Srbi kao narod vekovima živeli u Bosni i Hercegovini što u potpunosti odbacuje bilo kakvu tezu o nekakvoj agresiji.
Kada već govorimo o terminu „agresija“, zapitajmo se onda kako se naziva to što su upravo bošnjačke-muslimanske snage napadale srpska sela i zaseoke širom Bosne i Hercegovine? Nije li akt agresije doći na tuđi kućni prag i proterati domicilno stanovništvo kako je to činjeno Srbima u Podrinju i svim drugim delovima BiH ? Kako nazvati granatiranje gradova i sela u Srbiji od strane bošnjačke-muslimanske armije? Ili napad bošnjačkih vojnika iz Bukovice (Crna Gora) na srpska sela u opštini Čajniče u februaru 1993. godine? Može li se ovo definisati kao „agresija“?
Bogata istorija srpskog naroda obeležena je velikim brojem značajnih događaja, od vojnih pobeda i neprestane borbe za slobodu i nezavisnost, do velikih stradanja civilnog stanovništva. To su pokazali i Balkanski ratovi, zatim Prvi svetski rat, pa Drugi svetski rat a nažalost i ovaj poslednji rat koji je vođen u periodu od 1991. do 1995. (a na području Kosova i Metohije 1998-2000).
Na mnoge istorijske činjenice smo kao narod veoma ponosni i sve te značajne datume obeležavamo kako dolikuje a naše slavne pretke, heroje pa i mnoge vladare sa pijetetom pominjemo uvažavajući njihovu borbu i žrtvu. Među značajnim datumima koje obeležavamo su nažalost i oni tužni, tragični događaji koje svaki rat nosi sa sobom a to su stradanja.
Srpski narod koji je tako dugo kroz istoriju bio pod okupacijom iskusio je nebrojano puta sva ta stradanja. Na naš narod nasrtali su i veći i moćniji a sve sa željom da nas asimiluju, pokore, osvoje, a neki čak i potpuno istrebe. Upravo zato i nosimo obeležje jednog od najstradalnijih naroda u Evropi.
I svaki put kada smo obeležavali te tragične događaje iz naše burne prošlosti, provlačila se floskula da „moramo oprostiti ali ne i zaboraviti“, „da moramo živeti u miru i uz nadu se takva zbivanja više nikada više neće ponoviti“. Međutim, vreme nas je uvek demantovalo. Pokazao je to i ovaj poslednji nesrećni rat vođen na teritoriji, sada bivše Jugoslavije.
I ovaj rat tokom kojeg je srpski narod ponovo stradao, doneo je rasulo, pustoš, razaranje. Rat kao rat, razume se, ništa dobro i ne može doneti. Mnogi događaji, iako su se zbili ne tako davno, ostali su potpuno zaboravljeni i u senci nekih drugih dešavanja. Mnoga srpska stradanja nepravedno su prećutana i zapostavljena a veliku ulogu u tome imaju i naši mediji ali i pojedini političari koji su opet „zarad mira u regionu“ odlučili da ove bitne datume iz naše novije bolne istorije tek tako prepuste zaboravu.
Život je izgubilo preko 3. 200 Srba u napadima bošnjačkih-muslimanskih snaga
Na području srebreničke regije, u periodu od aprila 1992. do jula 1995. godine u napadima bošnjačkih-muslimanskih snaga život je izgubilo preko 3. 200 Srba, dok je više od deset hiljada ljudi ranjeno ili su doživeli neki drugi oblik torture. Još je veći broj onih koji su prognani sa svojih ognjišta.
Pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske spalili su preko stotinu srpskih sela i zaseoka na području srebreničke regije koja obuhvata opštine Srebrenicu, Bratunac, Vlasenicu, Zvornik i Šekoviće. Svaki napad na srpska sela bio je praćen teškim zločinima nad civilnim stanovništvom.
Napadači su vršili zločine na najveće pravoslavne praznike – Božić, Đurđevdan, Vidovdan, Petrovdan, Stefandan, Ilindan, Nikoljdan, Vaskrs i dr. Po posebnoj okrutnosti ostali su upamćeni zločini nad Srbima u Skelanima, Bjelovcu, Podravanju, Kravici, Zalazju, Magašićima, Fakovićima, Malešiću i drugim mestima gde su besomučno stradali srpski civili – uglavnom žene, deca i starija lica.
Osim napada na srpska sela, vršena su i granatiranja naseljenih mesta poput Bratunca, Zvornika i Šekovića. Ciljano su bombardovani civilni ciljevi – porodične kuće i stambene zgrade, dečija igrališta, verski i sakralni objekti, domovi zdravlja, ambulante a tokom tih napada bošnjačke-muslimanske vojske stradalo je više desetina civila, među kojima je bilo i dece.
Napadi i ubijanja u gradovima i selima Srbije
Ipak, važno je napomenuti kako su gradovi i sela u Srbiji (tada SRJ) takođe u više navrata bili meta napada bošnjačke-muslimanske artiljerije. Uža gradska jezgra Ljubovije, Bajine Bašte, Malog Zvornika i Loznice (kao i sela koja pripadaju ovim opštinama) bili su zasipani projektilima različitog kalibra. Granatiranja su vršena iz pravca muslimanskih sela (BiH) gde je bila stacionirana njihova vojska. Napadači nisu birali ni vreme, ni cilj već su ispaljivali granate sa namerom da izazovu što je moguće veći haos i što veći broj žrtava. O svojim „poduhvatima“ neretko su i sami govorili, tokom i nakon samog rata.
Upravo ovi gradovi – Loznica, Mali Zvornik, Ljubovija, Bajina Bašta, bili su u tom periodu prepuni prognanika iz srebreničkih i bratunačkih sela, koje je nesrećni rat ili bolje rečeno bošnjačka politika dovela u ova mesta. Ulice su bile prepune dece i civila i svi su oni bili potencijalne mete neselektivnog granatiranja.
Najintenzivniji napadi teritoriju Republike Srbije (tada SRJ) dogodili su se krajem 1992. i početkom 1993. godine. Ipak, kontraofanzivom VRS u februaru 1993. uspešno su odbranjena srpska sela ali i granica sa Srbijom. U nastavku će biti navedeni samo neki od slučajeva granatiranja naše države koji su inače evidentirani i objavljeni u Trećem izveštaju Vlade SRJ.
Ubijanja na području Bačevaca u Bajinoj Bašti
Pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske su 5. oktobra 1992. izvršili napad na srpska sela Fakovići i Boljevići u opštini Bratunac koja su zapaljena prilikom čega je stradalo 26 srpskih civila, Bošnjački-muslimanski vojnici nikoga nisu štedeli a preplašeno civilno stanovništvo tada je pokušalo čamcima da se prebaci na teritoriju Srbije u susedne Bačevce. Bošnjački-muslimanski vojnici otvorili su vatru na ove ljude i nekoliko granata ciljano je ispaljeno na mesto Bačevci koje pripada opštini Bajina Bašta. Tom prilikom, prema srpskim podacima, bilo je šestoro poginulih i ranjenih.
Mediji su tada preneli i ispovest Srpkinje koju je ranila muslimanska granata i koja je prebačena u bolnicu u Užicu, gde joj je ukazana lekarska pomoć. Boško Vuković, srpski vojnik ispričao je novinarima Radio Televizije Novi Sad detalje o napadima muslimanskih snaga na Bačevce navodeći kako je u napadu jedna žena poginula, dok je troje civila povređeno a da je tom prilikom oštećena čak i seoska pravoslavna crkva.
U izveštaju je zabeležen i napad na autobus Saobraćajnog preduzeća „Raketa“ iz Užica koji je saobraćao na redovnoj liniji Bajina Bašta – Beograd. Na ovo civilno vozilo u Malom Zvorniku pucali su pripadnici muslimanske vojske. Zločin se dogodio kod benzinske pumpe na desnoj obali Drine, a pucano je iz automatskog oružja sa leve obale Drine sa teritorije Bosne i Hercegovine pa je pet metaka pogodilo autobus. Tom prilikom ranjena je jedna Srpkinja, prognanica iz Bratunca.
Oružani napadi i žrtve u Bajinoj Bašti
Najteže je prošla Bajina Bašta koja je neretko bila meta bombardovanja. Narod je ovde često živeo u atmosferi stalne strepnje, straha i neizvesnosti. 16. januara 1993. pripadnici bošnjačke – muslimanske vojske predvođeni Naserom Orićem napali su Skelane (opština Srebrenica) prilikom čega je ubijeno 69 srpskih civila, a oko stotinu ih je ranjeno. Pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske tada su napali kolonu srpskih izbeglica koja je pokušavala da pređe Skelanski most kako bi se prebacili u Bajinu Baštu. Iako su videli da su toj koloni bili isključivo civili, žene i deca, napadači su snajperima zasuli kolonu prilikom čega je ubijeno i ranjeno više civila. Nekoliko granata palo je na sam centar Bajine Bašte, gde je takođe bilo poginulih i ranjenih.
Mediji su tada preneli i ispovest Srpkinje koju je ranila muslimanska granata i koja je prebačena u bolnicu u Užicu, gde joj je ukazana lekarska pomoć. Boško Vuković, srpski vojnik ispričao je novinarima Radio Televizije Novi Sad detalje o napadima muslimanskih snaga na Bačevce navodeći kako je u napadu jedna žena poginula, dok je troje civila povređeno a da je tom prilikom oštećena čak i seoska pravoslavna crkva.
U izveštaju je zabeležen i napad na autobus Saobraćajnog preduzeća „Raketa“ iz Užica koji je saobraćao na redovnoj liniji Bajina Bašta – Beograd. Na ovo civilno vozilo u Malom Zvorniku pucali su pripadnici muslimanske vojske. Zločin se dogodio kod benzinske pumpe na desnoj obali Drine, a pucano je iz automatskog oružja sa leve obale Drine sa teritorije Bosne i Hercegovine pa je pet metaka pogodilo autobus. Tom prilikom ranjena je jedna Srpkinja, prognanica iz Bratunca.
Oružani napadi i žrtve u Bajinoj Bašti
Najteže je prošla Bajina Bašta koja je neretko bila meta bombardovanja. Narod je ovde često živeo u atmosferi stalne strepnje, straha i neizvesnosti. 16. januara 1993. pripadnici bošnjačke – muslimanske vojske predvođeni Naserom Orićem napali su Skelane (opština Srebrenica) prilikom čega je ubijeno 69 srpskih civila, a oko stotinu ih je ranjeno. Pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske tada su napali kolonu srpskih izbeglica koja je pokušavala da pređe Skelanski most kako bi se prebacili u Bajinu Baštu. Iako su videli da su toj koloni bili isključivo civili, žene i deca, napadači su snajperima zasuli kolonu prilikom čega je ubijeno i ranjeno više civila. Nekoliko granata palo je na sam centar Bajine Bašte, gde je takođe bilo poginulih i ranjenih.
Jedan od većih zločina dogodio se 12. marta 1993. kada su pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske iz pravca Nezuka ispalili nekoliko granata na područje Banje Koviljače (opština Loznica). Granatirane su ulice Maršala Tita i Žikice Jovanovića. Tom prilikom je poginula jedna osamdesetogodišnja starica, a tokom napada na Loznicu ranjeno je šestoro civila. Žrtva je inače bila Vera Vukašinović /80/ koja je bila poreklom iz Janje kod Bijeljine a živela je u Banji Koviljači. Osim ljudskih žrtava pričinjena je i velika materijalna šteta.
Dana 10. maja 1995. pripadnici bošnjačke-muslimanske vojske su granatirali centar Malog Zvornika prilikom čega je poginulo i ranjeno petoro srpskih civila.
Prošle godine su pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske (MUP RS) pozvali na saslušanje veći broj Bošnjaka, bivših pripadnika tzv. Armije BiH u vezi sa zločinom nad srpskim civilima tokom granatiranja Zvornika i Malog Zvornika. Istražne radnje su i dalje u toku.
Zavet ćutanja NVO u Srbiji nad zločinima građana Bajine Bašte, Loznice, Malog Zvornika i Ljubovije
Danas često možemo čuti priče „kako u Srbiji nije bilo rata“. Međutim, treba pitati stanovnike Malog Zvornika, Bajine Bašte, Loznice i Ljubovije kako su oni živeli u periodu od 1992. do 1995. godine? Trebalo bi ih pitati kako su podnosili granatiranja i kako su opstajali u toj atmosferi stalnog straha, te kako su oni doživljavali taj period „mira“. Najbolje bi bilo pitati i sve zaposlene u bolnicama, domovima zdravlja i ambulantama iz podrinjskih gradova, koliko je srpskih civila i ranjenika bilo zbrinuto u tom periodu, te u kakvim uslovima su radili i sa kakvim su se sve problemima ti lekari suočavali.
Bombardovanje sela i gradova na teritoriji Srbije (SRJ) nikada nije bilo predmet ozbiljnijeg istraživanja. O tome se ne govori, nisu pokrenuti nikakvi sudski postupci a vrlo retko se u javnosti spominju i ovi događaji i nevine žrtve.
Nevladine organizacije u Srbiji su više zainteresovane za stradanje pripadnika bošnjačkog naroda te su nedavno izdali i javno saopštenje kako osuđuju „granatiranje bošnjačkog sela kod Priboja kada je u napadu pripadnicka tadašnje Vojske Jugoslavije (VJ) stradalo troje civila“. Svake godine brojni mediji u Srbiji, koji sebe nazivaju „liberalnim, otvorenim i objektivnim“ redovno podsete na to stradanje troje bošnjačkih civila. Sa druge strane, nikada se nisu setili da podsete ili osude zločine nad građanima Bajine Bašte, Loznice, Malog Zvornika i Ljubovije baš kao što nisu pokazali ni preterano interesovanje kada je reč o žrtvama iz naše bratske Republike Srpske.
O napadima na gradove i sela na desnoj obali Drine, danas svedoče jedino po koji krater na ulicama ili oštećenja od gelera po zgradama i kućama. Moramo shvatiti da i ovi događaji kao i žrtve čine deo naše istorije i stoga zaslužuju da ih pamtimo i spominjemo.
Igor Mitić, dipl. sociolog/mojarecmojblog.blogspot.com/
SKINI APLIKACIJU
.png)
.png)
