SVETI SAVA U CECUNIMA KOD ANDRIJEVICA

Kada smo posetili selo Cecune u opštini Andrijevica, domaćini su nam bili braća Zoran i David Lalić. Sa Davidom, inače pesnikom smo razgovarali o Cecunima i njegovom nastanku.

Kako nam je saopštio za Glas Javnosti David Lalić: -Cecune je starije naselje u zlorečkom delu Vasojevića. Leži s obe strane, kao suza bistre i ledene, reke Kuckaje. Desna mu strana leži na blagom nagibu u podnožju planine Zeletin, a leva na dugačkom platou pored reke. Bog ga je okružio najlepšim planinama, visokim raznovrsnim šumama, oazama retke vrste bora, munike, crnog bora, smrče, jelovine, bistrim izvorima i potocima i darivao plodnom zemljom. Ruskog imena, Cecune se pominje u zlatnom periodu srednjovekovne nemanjićke Srbije, u dečanskoj hrisovulji kao međa darovanih nasenja i planina manastiru, kao dečanski metoh u komskoj župi, koja je pripadala žičkoj episkopiji zajedno sa župama Budimlja i Plav -ističe David.

Cecune se pominje i u turskom popisu iz 1485.godine kao i kod Marijana Bolice 1614.godine. Površina mu je 28, 07 km na nadmorskoj visini od 859 do 1040m i letnjim katunima na Zeletinu i Repištima do 2124m pravi su biser ''divlje lepote'' netaknute prirode. Klima je umereno kontinentalna i planinska. Zime su duge i hladne, leta topla i vrela. Cecune je do skoro imalo školu i ambulantu. U njemu žive bratstva Dabetića (Lalići, Ostojići), Od Lopaćana Đukići, od Novakovića Lekići i od Mijomanovića Novovići, Đokići, Vučeljići i Fatići. Najveću demografsku ekspanziju Cecune je dostiglo 1953. godine kada je u njemu živelo 400 stanovnika. Svi slave svetom Arhangela Mihaila, krsnu slavu Vasojevića koju su slavili Nemanjići Stefan dečanski i car Dušan.

Vekovi postojanja ovog sela i slavne istorije dosegli su sam vrh junačkog intelektualnog trona ne samo Vasojevića već i srpstva uopšte. U ovom selu se rodio Drago Lalić, Drag-Lala, prvi barjaktar narodne vojske Vasojevića s ove strane Koma koji je barjak dobio na Suvodolu kod Sjenice 1809. godine lično iz ruku Karađorđa, a poginuo je 1862. godine braneći manastir Đurđeve Stupove. Poznati je Cecunjanin, solunski oficir Milutin Vukov Lalić, zatim Martin Milunov Lalić, nosilac četiri bela orla. Obilići Vukosav, Mika, Luka, Milić, Stojan i Maksim Lalić, kao i Milonja Minin Lalić mr farmacije iz carske Rusije, rodonačelnik crnogorskog apotekarstva, stipendista carske porodice Romanov kao i slavni slavista dr Radovan Lalić, Uroš Đukić Grašić, komandir Gornjo Vasojevićke brigade, Radoš i Vukašin, Dragiša, Stefan, Vaso, Bogdan, stotinaš Baco, Vlado, ambasador Ilija Đukić, zlatno ''Tanjugovo pero'' i urednik ''Politike'' Vojislav Đukić, Radoš Fatić i barjaktar Radisav, Marko i Manojlo, Petar i Zdravko, Radomir-Rako Lekić i Marijan Lekić, slikar Radojica Lekić, Novovići Vukosav, Gavro, Dule, Miloš, Bogdan i dr.

U tako ''velikome grmenu'', u jednom od najlepših i najraskošnijih mesta ispod Komova i Zeletina u čudesnoj cecunskoj dolini lepote, punoj rodnih voćnjaka, bistrih potoka, plodnih njiva i šuma punih svakovrsne divljači 20. jula 2007. godine uz Božiji blagoslov i milost njegovog preosveštenstva episkopa budimljansko-nikšićkog Joanikija sa sveštenstvom osveštan je novosagrađeni velelepni hram Svetog Save. Tom prilikom je održano saborno krštenje, a Svetu Tajnu krštenja je primilo 30 duša.

-Može se slobodno reći da se podigla magla zaborava i da se prosvetitelj Sava vratio i da je sve moguće kada sloga caruje među braćom da se Cecunjani osećaju kao jedna porodica vezani nečim jačim od krvi, vezani svetim ocem Savom, moćnim zaštitnikom pred Svevišnjim Bogom i što su svi složno i jednodušno slavili svog svetitelja Savu. Dužnost svih nas je da pokažemo ljubav prema svom duhovnom ocu koji se žrtvovao za svoj narod, sav, do pepela svojih spaljenih kostiju. Legenda kaže da sveti Sava stoji na Komovima u carstvu večne slave i nadgleda sa visine. Kad vidi da nekom treba pomoć on se tamo zaputi, ponekad preleti, krene s planine na planinu. Da se od toga svet ne bi plašio on se pretvori u oblak ili sazvežđe na nebesima, kad stigne pretvori se u običnog putnika, a sveti štap pretvori u pastirsku tojagu -ističe pesnik David Lalić.

Ideja o izgradnji crkve potekla je od Milijane Đukić Gregović i počinje da se realizuje 4. februara 2007. godine, kada je u prisustvu velikog broja vernika i brojnih gostiju, među kojima i savetnik ambasade ruske fondacije u Crnoj Gori Aleksandar Kapusta, episkop budimljansko-nikšićki sa sveštenstvom blagoslovio zemljište koje je poklonio Radič Danilov Lalić.

Projekta je poklonio arhitekta Ranko Vukanić, a elektro projekat, elektro inženjer Dejan Vlastimirov Novović. Vodu za crkvu je poklonila sa svog izvora porodica Vlajka Nikinog Lalića.

Pomogli su brojni donatori, dobrotvori, humanisti: Moco Milić iz Podgorice, Baćo Bujišić iz Pljevalja, Mirko Barać je dao kamen i ''dozvao'' vrsne neimare iz Hercegovine koji su ozidali crkvu sa vođom Draganom Mučibabićem i Radnićima iz Zaostra, zatim Andro Gošović iz Podgorice, Staniša Bakrač iz Plužina, Sreten Čolaković iz Podgorice i mnogi drugi. Ikonopis na ikonostasu je rad akademskog slikara igumanije mati Anglenine Trifunović, starešine manastira Duljevo kod Budve, čiji su preci Popovići iz Kuča, a majka od Đukića sa Police.

Kamen temeljac isklesao je čuveni zidar Spasoje Milićev Đerković iz Košutića, a gramatu po ''diktatu'' vladike Joanikija napisao i položio u temelj David Vlajkov Lalić.

Predsednik odbora za izgradnju hrama bio je Mihailo Miljanov Đukić, sekretar Protojerej stavrofor Boro Vrhovac. Dimenzije spoljnih zidova iznose 11,70 x 7,60 a visina je 11,50. Za slavu crkve određen je 19. maj kao dan kada je krenuo prenos moštiju svetog Save iz Trnova u Bugarskoj u Mileševu kod Prijepolja. Zahvaljujući se vernom narodu i donatorima na prilozima veri i ljubavi vladika Joanikije je rekao da se tom vrlinom naš narod održao u prošlosti, pamteći velike borbe pravoslavnog življa na ovoj istorijskoj vetrometini. Primajući naslovno pismo, ćirilično pismo u drvetu, rad akademskog vajara Milivoja Miška Babovića kao zahvalnost svih Vasojevića za epohalni doprinos u obnovi i izgradnji hramova vladika Joanikije je rekao da hram svetog Saave sija punim sjajem, kako sijaju i drugi pravoslavni hramovi na svetim vodama Lima, radi osptanka i spasenja ovih i drugih hramova na dobroj reci.

Ovo se selo do nedavno zvalo mala Moskva. Neka se Cecune i dalje tako zove, ali ona Moskva krštena sa zlatnim krstovima i kupola, svetinjama i vernim dušama, neka nam ideal bude ona prava ruska pravoslavna Moskva sa verom na kojom smo započeli i zahvaljujući bogu izgradili ovu svetinju za nepunu godinu dana, rekao je tada preosvećeni vladika Joanikije uručujući arhipastirske gramate Mihailu Đukiću, Radiču Laliću i Milijani Gregović.

Crkva čuva sve one vrednosti koje čoveka čine čovekom, veru, naciju, tradiciju i kulturu i njen najlepši izdanak jezik i ćirilčno pismo našeg predivnog srpskog jezika.

Sveti Sava u Cecunima je kruna na vencu u sazvežđu susednih hramova i manastira Proroka Ilije na Carinama, Vaznesenja Gospodnjeg u Konjusima, manastira Čečevo u Košutićima, Velikomučenice Marine u Ulotini, svete Trojice u Gračanici, svete Petke na Murini, manastira svete Trojice u Brezojevici, hrama svetog Georgija u Gusinju, svetog Nikolaja u Vojnom selu, Petra i Pavla na Ćafi predolskoj, porušenim i zapaljenim i crkvama u Martinovićima kod Gusinja i na Misi kod Grebena iznad Murine i Kuti koja je zapaljena 1912. Godine, koje tihuju u pepelu čekajući nekadašnji sjaj.

(Piše: G. Kiković)

SKINI APLIKACIJU