ZAPALJENJE KRVNIH SUDOVA SVIH VELIČINA: Ko može da oboli od vaskulitisa, koji su simptomi i uzroci ove bolesti?
Autor: Glas javnosti
Vaskulitisi su grupa različitih oboljenja koja se odlikuju zapaljenjem krvnih sudova različite veličine.
„Kao posledica zapaljenja, dolazi do strukturnih promena u zidu krvnog suda i suženja lumena što dovodi do oslabljenog protoka krvi i ishemije. To znači da tkivo ili organ koje snadbeva oboleli krvni sud, ne dobija dovoljno kiseonika. Krajnji ishod nedovoljnog dotoka krvi je oštećenje tkiva i organa, a u najtežim slučajevima i smrtni ishod“, objašnjava za portal N1 prof. dr Dušan Stefanović.
„Vaskultisi se najčešće manifestuju zahvatanjem više organa i organskih sistema istovremeno patološkim procesom. Klinički tok je po pravilu progresivan u odsustvu terapije sa čestim recidivima (periodima aktivnosti bolesti)“, kaže profesor Stefanović.
Ko može da obli od vaskulitisa
Prema rečima dr Stefanovića od vaskulitisa mogu da obole osobe oba pola u bilo kom životnom dobu, od rane mladosti do starije životne dobi.
“Pri tome, treba naglasiti da se pojedini oblici vaskulitisa značajno češće ispoljavaju u određenim starosnim grupama. Tako se arteritis džinovskih ćelija uglavnom javlja kod osoba starijih od 50 godina, a bolest nazvana po japanskom doktoru Kawasakiju kod dece”, navodi on.
Koji su uzroci vaskulitisa?
“Za sada nisu dovoljno poznati. Smatra se da više uzroka ima ulogu u pokretanju zapaljenja krvnih sudova, a na prvom mestu su imunološki. Mogući pokretači imunskog sistema koji oštećuje krvne sudove su virusne i bakterijske infekcije, lekovi, maligne bolesti itd”, navodi naš sagovornik.
Profesor Stefanović dodaje da osobe koje boluju od vaskulitisa imaju hiperaktivni imunski sistem.
„Normalno se ljudski organizam bori protiv različitih spoljašnjih infekata (virusi, bakterije). Kod bolesnika sa vaskulitisom imunski sistem napada sopstvene ćelije i organe, u ovom slučaju sopstvene krvne sudove, izazivajući njihovo hronično zapaljenje“, objačnjava on.
Simptomi i znaci vaskulitisa
Radi lakšeg razumevanja možemo ih podeliti u u opšte simptome i znakove zapaljenske bolesti i one, vezane za oštećenje tkiva ili više organa.
„Vaskulitis obično počinje opštim simptomima zapaljenske bolesti kao što su: umor, slabost, malaksalost, povišena telesna temperatura i gubitak u telesnoj težini. Bolovi u zglobovima, kožne promene tipa pojedinačnih ili slivenih crvenih tačkica, modrice, naglo nastali bolovi, trnjenje i slabost u nogama pobuđuju sumnju na vaskulitis”, objašnjava prof. Stefanović.
Prema rečima doktora novonastale glavobolje, oslabljen vid, otežano disanje i nedostatak vazduha, pojava krvi u ispljuvku, bolovi u stomaku praćeni pojavom krvi u stolici, povišen krvni pritisak su samo neki od simptoma koji su specifični za određene oblike vaskulitisa.
Različite vrste vaskulitisa su klasifikovane prema veličini i lokalizaciji zahvaćenog krvnog suda.
Kako se postavlja dijagnoza vaskulitisa?
“Put do dijagnoze je često dugotrajan i težak. Osim podataka o istoriji bolesti, pažljivog pregleda lekara specijaliste, laboratorijskih nalaza krvi i urina, radioloških ispitivanja i drugih testova, za definitivnu dijagnozu je najčešće potrebna biopsija zahvaćenog tkiva koja pokazuje karakterističan oblik promena u obolelim krvnim sudovima i okolnom tkivu”, ukazuje profesor.
On ističe da kod nekih formi vaskulitisa je angiografija krvnih sudova alternativa biopsiji tkiva. Ovim pregledom se može utvrditi karakteristični oblik promena u zapaljenjsko izmenjenim krvnim sudovima.
“Danas poseban značaj u dijagnostici ovih oboljenja daje i određivanje u krvi tzv. antitela prema citoplazmi neutrofila (ANCA) čije prisustvo ima i prognostički značaj za težinu oboljenja”, navodi naš sagovornik.
Kako se leče vaskulitisi?
Profesor Stefanović kaže da lečenje različitih vrsta vaskulitisa zavisi od težine simptoma i znakova bolesti i stepena zahvaćenosti organa među kojima se bubrezi i centralni nervni sistem smatraju najznačajnijim.
“Cilj lečenja je da se što pre prekine zapaljenje i postigne dobra kontrola bolesti (početna terapija) i da se ona dugo održi (terapija održavanja). Pokazalo se da su glukokortikoidi u kombinaciji sa imunosupresivnim lekovima najefikasniji.“
Dalje doktor nabraja imunosupresivne lekove koji se najčešće koriste: ciklofosfamid, metotreksat, azatioprin.
„U najtežim oblicima vaskulitisa se primenjuju i druge medicinske procedure kao što su plazmafereza, primena intravenskih imunoglobulina i hiperbarična oksigenoterapija. Kod bolesnika sa dokazanom infekcijom koja je pokrenula nastanak vaskulitisa se koriste antibiotici i antivirusni lekovi”, objašnjava profesor.
Dodaje da su danas sve više u upotrebi i savremeni imunomodulatorni lekovi koje se označavaju kao ciljana biološka terapija. Oni su produkt savremenih biotehnologija, predstavljaju velike molekule koji su usmereni na imunske ćelije i njihove produkte u organizmu koji pokreću zapaljenski proces.
Kakva je prognoza bolesnika sa vaskulitisom?
“Rana dijagnoza i odgovarajuće lečenje vode smirivanju – remisiji bolesti. Treba napomenuti da većina bolesnika zahteva doživotne kontrole i primenu lekova”, navodi prof. dr Dušan Stefanović, reumatolog, prenosi N01S.
SKINI APLIKACIJU
POVEZANE VESTI
KOMENTAR
