Beneficirani staž za 36 zanimanja: Policiji, rudarima, balerinama i pilotima godina se računa 18 meseci
Autor: Glas javnosti
U Srbiji oko 13,3 odsto ili 171.156 starosnih i invalidskih penzionera (uzimajući u obzir sve kategorije penzionera) prima penziju koju su stekli po osnovu beneficiranog radnog staža.
Najveći broj je svakako kod profesionalnih vojnih lica gde gotovo 98,5 odsto njih prima ovu prinadležnost, tj. oko 20.252 na kraju 2024. godine, pokazuju godišnji statistički podaci Fonda PIO.
Interesantno je da je ovaj broj nekada padao i na oko 11 odsto, a najviše je ovih penzionera bilo 2012. godine, oko 14 procenata. Kod samostalnih delatnosti taj postotak je neuporedivo niži i kreće se oko 6,2 procenta, dok je kod poljoprivrednika oko 1,3 odsto. Budući da poljoprivrednih penzionera u ukupnom zbiru najstarijih u Srbiji ima najmanje, taj postotak je svojevremeno bio i ispod jedan odsto na oko 0,5 procenta.
Kada se govori o beneficiranom radnom stažu, uvek se pomisli na one koji mlađi odu u penziju. To je tako zbog činjenice da im se godina računa 14, 16 ili 18 meseci, u zavisnosti od vrste posla koju su obavljali, a pravo na beneficiju imaju svi koji su radili naročito težak, opasan i po zdravlje štetan posao. U istu kategoriju spadaju i poslovi čije je obavljanje ograničeno navršavanjem godina života, ali i oni koji utiču na pad fizioloških funkcija toliko da onemogućavaju rad, pa neki u penziju idu i sa 50 godina.
Pored policajaca i vojnih lica pravo na beneficiju imaju pripadnici BIA, VBO i Vojnobaveštajne agencije, kao i zaposleni u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija, pojedini sudije i tužioci... Ukupno uzimajući u obzir, na spisku je 36 različitih zanimanja, među kojima su i rudari u zavisnosti od vrste eksploatacije – da li je jamska ili površinska.
Zakon propisuje da najveći stepen uvećanja imaju kopači i pomoćnici kopača, jamski zidari i tesari, bušači, kao i fizički radnici na dubinskom bušenju u rudniku i njima se godina računa 18 meseci. Vatrogascima se godina računa 14 meseci, isto kao i radnicima u vodovodu i kanalizaciji, kao i onima koji rade na teškim poslovima u gradskim toplanama. Dimničarima i pogrebnicima se godina računa 15 meseci.
Zakon nije zaobišao ni bele mantile pa pravo na uvećani staž imaju radiolozi, kao i lekari Hitne pomoći, i to 15 meseci za godinu dana. Balerinama se godina računa 18 meseci. Operskim pevačima i solistima se godina računa 15, kao i igračima u ansamblima narodnih igara pod uslovom da su imali prosečno 50 nastupa godišnje. Kao i balerine, najveći stepen uvećanja gde se godina računa 18 meseci imaju piloti i nastavnici letenja i vazdušnog jedriličarstva, ali pod uslovom da imaju najmanje 200 letova godišnje. Isto važi i za nastavnika padobranstva ukoliko je imao najmanje 30 skokova tokom godine.
Ono što je važno jeste da se prilikom određivanja da li neko ispunjava uslov za sticanje prava na penziju računa samo staž osiguranja, dok je kod posebnog staža on od uticaja samo na visinu penzije. Staž osiguranja sa uvećanim trajanjem računa se i osiguranicima koji su na radu, po osnovu kojeg su bili obavezno osigurani, proveli radeći kao osiguranici s telesnim oštećenjem od najmanje 70 odsto, vojni invalidi od prve do šeste grupe, civilni invalidi rata od prve do šeste grupe, slepa lica, lica obolela od distrofije ili srodnih mišićnih i neuromišićnih oboljenja, od paraplegije i cerebralne i dečje paralize i od multipleks skleroze.
Ovoj kategoriji osiguranika svakih 12 meseci efektivno provedenih na radu po osnovu kojeg su osigurani računa se kao 15 meseci staža osiguranja. Staž osiguranja računa se sa uvećanim trajanjem pod uslovom da je osiguranik na takvim radnim mestima, odnosno poslovima efektivno proveo ukupno najmanje 10 godina, odnosno ukupno najmanje pet godina ako mu je utvrđena invalidnost.
Na poseban staž pravo ima i žena koja je rodila treće dete i po tom osnovu ovaj staž se računa u trajanju od dve godine. Važno je da se zna da se od 1. janaura 2032. godine ženama ovaj staž uračunava u poseban i to u trajanju od šest meseci za jedno dete i godinu dana za majke koje su rodile dvoje dece.
Glas javnosti/Po2S
SKINI APLIKACIJU
